24
مقدمه
با تتبع در تاريخ اديان روشن مى‌شود كه بعد از پيامبر هر دين، اتباع و پيروان همان دين با انگيزه‌هاى مختلف يا از روى جهل و غفلت، برخى آموزه‌هاى آن دين را دستخوش تحريف كرده‌اند. در اين ميان، دين اسلام از اين قاعدۀ ناميمون، مستثنا نبوده است 1و مورخان و فرقه نويسان، اين وقايع را ضبط كرده‌اند.
يكى از انحرافاتى كه در پيروان دين اسلام صورت گرفته و آسيب‌هايى را متوجه آن كرده است، انحراف در مقام و منزلت پيشوايان دين است كه در قالب غلوگرايى مطرح مى‌شود. انديشۀ غلوگرايى، در همه اديان و مذاهب مختلف وجود داشته است 2و اين مقاله بر آن است تا گزارش‌هايى را كه منشأ غلو را افكار شيعى دانسته‌اند، بررسى كرده، حقايق و واقعيت‌هاى تاريخى را آشكار سازد.
حقيقت اين است كه خواستگاه انديشۀ غلو، مذهب تشيع نبوده است و ريشۀ اين انديشۀ شوم را در تاريخ اسلام، بايد از نو كاوش كرد؛ تا حقيقت، روشن شود.
معنا و مفهوم غلو
معناى لغوى «غلو» ، افراط، ارتفاع، بالا رفتن، برترى دادن و تجاوز هر چيز از حد خود است 3. وقتى گفته مى‌شود كه مردم در امرى غلو كردند، يعنى از حدش تجاوز كردند؛ چنان كه يهود در دينشان، غلو و از حد تجاوز كردند 4.
«غلا» در كلام خداوند كه فرمود در دين خودتان غلو نكنيد، 5به اين معناست كه از حد وسط