158كرخ در منابع روايى نيز مورد توجه بوده است. در روايتى از امام على (عليه السلام) درباره فتنه‌هاى زمان، به پلى در بغداد اشاره شده كه عده‌اى پلى در كرخ را مصداق آن دانسته‌اند و نيز در پاره‌اى منابع روايى يكى از شانه‌هاى آخرالزمان را بستن پُلى نزديك محله كرخ بغداد نوشته‌اند. احمد بن زكريا مى‌گويد: حضرت على بن موسى الرضا (عليه السلام) خطاب به من فرمود: خانه‌ات در كدام محلّه بغداد قرار دارد؛ عرض كردم: در كرخ. حضرت فرمود: «كرخ سالم‌ترين محل (بغداد) است» . 1
مسجد بُراثا در كرخ
بُراثا نام قريه‌اى است در غرب بغداد و روبه‌روى كرخ. شهرت آن به پيش از اسلام بازمى‌گردد. منابع معتبر شيعى و برخى روايت‌هاى مندرج در مصادر اهل تسنن اتفاق دارند كه امام على (عليه السلام) هنگام بازگشت از نبرد نهروان در سال 37 هجرى، در حوالى اين مكان غسل فرموده و آن‌گاه نماز اقامه نمودند و از همان موقع شيعيان اين محل را مقدس شمرده و به زيارت اين قريه مى‌رفته‌اند. در سال‌هاى مقارن با روى كار آمدن عباسيان، در اين مكان مسجدى بنا كرده‌اند كه تاكنون باقى است. 2
برخى مخالفان شيعه در هر فرصتى كه مى‌خواستند شيعيان را در فشار قرار دهند، شايع مى‌كردند كه رافضى‌ها در اين مسجد براى سبّ صحابه اجتماع مى‌كنند و قصد خروج از طاعت خليفه را دارند. وقتى اين خبر دروغ به خليفه المقتدر بالله (295-320 ه-) رسيد، دستور داد تا تمام نمازگزاران شيعه را كه در اين مسجد اجتماع كرده بودند را دستگير كرده و روانه زندان كنند و مسجد را نيز تخريب و زمين آن را صاف كردند. اين وضع تا سال 328 هجرى باقى بود. در عصر خلافت الراضى بالله مسجد دوباره بنا شد و در 329 هجرى افتتاح گرديد و مردم در آن نماز مى‌خواندند. 3شيعيان كرخ كه مخفيانه به اين مسجد رفت و آمد داشتند، پس از اين‌كه نزاع‌هاى فرقه‌اى تا حدودى كاهش يافت، به مسجد براثا روى آوردند. در روايات متعددى از فضايل اين مسجد ياد شده و در كتب فقهى و روايى نيز نام آن بارها آمده است.
با فتح بغداد توسط آل‌بويه و اقتدار شيعيان، اهالى كرخ مسجد براثا را به طور كامل در اختيار گرفتند و آن را كانونى براى اعمال عبادى، تلاش‌هاى آموزشى و فرهنگى قرار دادند. 4