145باعث سرسبزى، طراوت و صفاى آن مى‌گرديد. مجموعه اين عوامل و به كار بردن سرمايه‌هاى فراوانى كه به سوى بغداد سرازير گرديد و نيز اهتمام معماران و اهل فن و ذوق، بغداد را به صورتى باشكوه و برخوردار از عمارت‌هاى گوناگون، باغات مُصّفا، شبكه‌هاى ارتباطى منظم و جمعيتى قابل توجه درآورد.

سرزمينى كه بغداد بر آن بنا گرديد، در آن زمان كاملاً خالى از سكنه نبود؛ بلكه از زمان‌هاى گذشته روستاهاى آبادى در آن ساخته شده بود. يكى از آنها بغداد نام داشت كه كانون اصلى شهر جديد گرديد. روستاى ديگر به «كرخا» موسوم بود كه محله بزرگ شيعه‌نشين كرخ در آن به وجود آمد. روستاى ديگر به «براثا» مشهور بود كه يكى از محلات حومه بغداد به جاى آن پديد آمد. در كرخا از سال‌هاى گذشته بازارى بزرگ تشكيل مى‌شد كه در آبادانى روستاهاى اطراف مؤثر بود. ¹

ساختمان شهر در 145 هجرى آغاز و تكميل آن تا 149 هجرى ادامه يافت. بغداد به شكل دايره‌اى ساخته شده بود و دو معبر نسبتا وسيع اصلى داشت كه چهار دروازه شهر را به يكديگر متصل مى‌ساخت. هريك از دروازه‌ها به وسيله هزاران سپاهى مُسلح محافظت مى‌گرديد. بدين ترتيب شهر يك دژ مستحكم دفاعى و نظامى به شمار مى‌رفت و هدف اصلى از احداث آن، اين بود كه بتوانند بغداد را از هرگونه طغيان، آشوب و خطرى مصون نگاه دارد. اما وقوع يك طغيان داخلى، اين خطر را براى منصور دوانيقى مسلّم ساخت كه همان محافظان