228اين اثر تتبع و تحقيق بسيار كرده است؛ از اين رو نگاشته وى در مقايسه با نگاشتههاى معاصر و حتى پيش از آن، از اعتبار خاصى برخوردار است. از نكات برجسته و تحقيقى اين كتاب، ضبط دقيق اسامى اشخاص و مكانها و ترجمه و توضيح صحيح معانى، اسامى مكانها، لغات، اشعار و امثال در بسيارى از موارد و در مواردى حاوى معرفى و بيان شرح حال كوتاه برخى افراد است. اين كتاب در دو جلد سامان يافته است؛ جلد اول: زندگانى امام حسين (ع) و مباحثى چون قيام مسلم بن عقيل و حوادث مربوط به قيام كربلا از آغاز تا زمان شهادت در روز عاشورا را شامل مىشود. جلد دوم درباره چگونگى شهادت امام و بنىهاشم، حوادث پس از واقعه نينوا مانند اسارت اهلبيت امام حسين (ع) ، انتقال آنان به كوفه و شام و بازگرداندن ايشان به مدينه، عقوبت قاتلان كربلا، قيام توابين و نهضت مختار و بيان اشعارى در سوگ حادثه طف نگاشته شده است. به نظر مىرسد كه مؤلف در هنگام فراهم آوردن منابع كتاب و تدوين مباحث، از نظرات افراد ديگر و مشاوره فكرى و ادبى نويسندگان ديگر استفاده كرده باشد. مهدىقلىخان هدايت (مخبرالسلطنه) مىنويسد:
معتمدالدوله از پدرم خواهش كرد به جناب قندهارى اجازه بدهند هفتهاى يك روز به منزل او برود براى كمك به تأليف قمقام زخّار. جناب قندهارى از معلمان دارالفنون بود و در ادبيات و صرف و نحو مسلط و ماهر بود. 1همچنين ميرزا محمدحسين منشى علىآبادى در تأليف مقتل مزبور، با فرهادميرزا همكارىهاى خوبى داشت. 2
كتاب ياد شده اولين بار چند ماه پيش از درگذشت مؤلف در اوايل سال 1305 ق در تهران در 713 صفحه به چاپ رسيد.58 در سال 1337 شمسى بار ديگر چاپ شد و در سال 1363 با تصحيح و حواشى محمود محرمى زرندى توسط انتشارات اسلاميه به زيور چاپ آراسته شد. 3ميرزا محمدعلى معلم حبيبآبادى درباره اين كتاب مىنويسد:
كتاب قمقام زخّار و صمصمام بَتّار در مصيبت و وقايع كربلا كه تاكنون مانندش به نظر نرسيده و نهايت دقت در تصحيح اخبار و تشريح امكنه، منازل اياب و ذهاب اهلبيت و اسامى شهدا و مخالفين در آن به عمل آورده است. 4
3. كتاب روضه: اعتمادالسلطنه در خاطرات خود از كتاب مزبور به قلم معتمدالدوله