76شاره كرده‌اند كه در اين‌جا به نقل سخنان چند تن از اين بزرگان بسنده ميشود:

نجاشى در معرفى سيماى صفوان ميگويد:

بيترديد او از محدثانى موجه و مورد اعتماد و عادل است. اعتقاد او نيكو بود و شغل او كرايه دادن شتران بود. ¹

شيخ مفيد (استاد نجاشى) كه از برجسته‌ترين عالمان شيعى در تمام اعصار و يكى از سرسخت‌ترين مدافعان ولايت امير المؤمنين (عليه السلام) و ساير امامان معصوم است، در توصيف جلوه‌هاى معنوى و قدسى صفوان ميگويد:

صفوان يكى از ياران دائمى حضرت صادق (عليه السلام) و از خواص و محرم راز ايشان، و فقيهى صالح و شايسته و يكى از چهره‌هاى درخشان است. ²

از ميان محدث‌شناسان معاصر، شيخ عباس قمى در معرفى او مينويسد:

صفوان بن مهران محدثى است بسيار بسيار بزرگوار و موجه و موثق كه ذوب در ولايت ائمه اهل بيتعليهم السلام بود. او روزى براى اطمينان بيشتر، باورهاى دينى و اعتقادات خود را به امام صادق (عليه السلام) بازگفت. حضرت عقايد او را مورد تأييد و تمجيد قرار داد و به او فرمود: «رحمك الله» . صفوان همان بزرگى است كه زيارت مخصوص اميرالمؤمنين (عليه السلام) و زيارت اربعين و دعاى معروف به دعاى علقمه را از امام صادق (عليه السلام) روايت ميكند. ³

يار و همراه هميشگى امام (عليه السلام)

صفوان موقعيت منحصر به فردى در ارتباط با امام صادق (عليه السلام) داشته است. او از محدثان برجسته شيعه و بلكه يكى از برجسته‌ترين آنان است. در كسب درآمد و امرار معاش، شترانى داشت كه گاهى خود و گاهى همراه با كارگرانش، شتران را به كرايه ميداد و از كوفه به حجاز و از حجاز به عراق، و گاهى از كوفه به بصره يا بغداد در رفت و آمد بود.

اين موقعيت ويژه براى او فرصتى را فراهم آورده بود كه چندين بار، امام جعفر صادق (عليه السلام) را از مدينه و حجاز، به عراق بياورد و البته اين توفيق و سعادتى بود كه نصيب كمتر كسى ميشود. بسيار طبيعى است كه در اين مصاحبت‌ها و همراهيها با حجّت خدا، پرسش‌هاى دينى خود از پيشواى معصوم خود بپرسد و حضرتش او را از حقايق پنهان ديگرى آگاه كند. ⁴

آگاه شدن از مرقد اميرالمؤمنين (عليه السلام)

از هنگامى كه حضرت اميرالمؤمنين (عليه السلام) به شهادت رسيدند، به دليل خطر خوارج