60قوم كافر را هدايت نميكند. اين اهميت مطلب را ميرساند كه كسانى كه مقابل اين فرمان الهى بايستند، در اصل اسلامشان ترديد هست. پيامبر بزرگوار به حسب روايات متواترى كه شيعه و سنى نقل كردهاند، در عمل به وظيفهاى كه در اين آيه شريفه به ايشان واگذار شد، در روز غدير كه تقريبا همه مسلمانان روى زمين، آنهايى كه ميتوانستند به حج بيايند در آن روزگارى كه هنوز اسلام گسترش پيدا نكرده بود، آن هم بين راه كه در هواى گرم و سوزان مردم را جمع كردند و بر منبرى از جهاز شتر تشريف بردند و فرمودند: من پيغمبرى بودم كه به وظيفهام عمل كردم؛ آيا نكردم؟ مردم تأييد كردند. آنگاه فرمودند:
«ألست أولي بكم من أنفسكم» من مگر أولى به شما از خودتان نيستم؟ كه اين كلام اشاره است به آن ولايت امرى كه در قرآن شريف آمده است: «النَّبِي أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ. . .» و دلالت بر ولايت امر پيامبر بزرگوار و رهبرى حضرت بر مردم دارد. سه بار از مردم ميپرسند:
«أ لست أولي بكم من أنفسكم» و مردم هم تصديق كنند. بعد حضرت امير (عليه السلام) را در كنار خودشان قرار دادند و دست ايشان را بالا بردند و فرمودند:
«من كنت مولاه فهذا علي مولاه» . اين آيه هم مربوط به همين امر است: «اليوم اكملت لكم دينكم و أتمت عليكم نعمتي و رضيت لكم الاسلام دينا» ؛ يعنى اگر اين مهم تحقق پيدا بكند، اكمال دين به واسطه اوست. اين اهميتى است كه ولايت امر دارد.
فرهنگ زيارت: اين آيه تطبيق مصداقي قطعي نسبت به ولايت امر اميرالمؤمنين (عليه السلام) دارد، چون حضرت پيامبر آن را بيان فرمودند؟
آيتالله مؤمن: آنچه بيان فرمودند، همان مفاد «النبي أولي بالمؤمنين من انفسهم» است؛ يعنى ولايت امرى كه خداوند تعالى براى اين كه اسلام در مسير اساسياش قرار بگيرد، ابلاغ فرموده؛ غير از اين كه خدا پيغمبر را فرستاده براى بيان احكام و خواستههاى خداوند، چه مستحب، چه واجب، چه مكروه و چه حرام. . همه اينها را بيان كرده. اين از وظايف پيامبر و ائمه (عليهم السلام) است. ولى
«أولي بكم من أنفسكم» را كه روز غدير براى حضرت امير (عليه السلام) تصريح كردند به آن، موجب شد كه اكمال دين بشود؛ يعنى ادامه و تحقق يافتن ولايت امر آن كسى كه شايسته ولايت امر است، موجب اكمال دين و اتمام نعمت ميشود. بر حسب روايات هم فرمودهاند كه اين ولايت امر، تنها براى اميرالمؤمنين (عليه السلام) نبوده؛ بلكه براى حضرت امام حسن امام حسين (عليهما السلام) هم هست. اينها منصوص است و براى ساير ائمه (عليهم السلام) هم عيناً همين معناى
«أولي بكم من أنفسكم» تحقق دارد تا حضرت ولىعصر (عج) . دكتر هانرى كُربَن به علامه طباطبايى گفته است: معتقدم كه از كلمات پيغمبر (صلى الله عليه و آله) استفاده ميشود كه حضرت وليعصر (عج) تا روز قيامت