29اين صفت براى كسى، مقام بلندى براى او, و نشانه آن است كه صاحب آن داراى مرتبه اعلاى ايمان و يقين و اطمينان نفس است؛ به گونهاى كه از دستبرد هواى نفس و شيطان, محفوظ, و از هر جهت، هم از جنبه علم و گرفتن حقايق از مبدأ متعال و هم از حيث عمل و هم از جهت صفات، مورد وثوق خداى متعال مىباشد. هنگامى كه زائر در برابر يكى از ائمه (عليهم السلام) مىايستد, اگر توجه به مقام امنى كه ايشان دارند, داشته باشد و به يكى از معانى سلام، به ايشان سلام دهد, ارتباط روحى خود را با حقيقت ايشان برقرار نموده است.
«حجت» به معناى دليل و برهان است و دليل بودن ائمه (عليهم السلام) بر بندگان, بدين معناست كه خداوند به مقتضاى حكمتش بشر را براى رسيدن به كمال مطلق آفريده است و لازمه اين امر, وجود افرادى است كه راه رسيدن به كمال را براى او بيان كنند. در غير اين صورت, راه براى اعتراض انسان بر خداوند متعال باز است، كه چرا افرادى را نفرستادى تا راه رسيدن به هدف از خلقت را بيان كنند؟ علاوه بر اين، انبياء و ائمه (عليهم السلام) در آخرت نيز بر كسانى كه با آنان مخالفت كرده و در عذاب الهى به سر برند، حجت خداوند هستند و به گناهكاران گفته مىشود:
«يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَي أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمْ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَي أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ» 1؛ اى گروه جن و انس! آيا از ميان شما فرستادگانى براى شما نيامدند كه آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روزتان به شما هشدار دهند؟ ! گفتند: ما به زيان خود گواهى دهيم [كه آرى، آمدند] و زندگى دنيا فريبشان داد، و بر ضد خود گواهى دادند كه آنان كافر بودهاند.
و در توصيف ائمه (عليهم السلام) آمده است:
«حُجَجِ اللَّهِ عَلَي أَهْلِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ الْأُولَي وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُه» . 2
انبياء و ائمه (عليهم السلام) با صفات كماليه خود نيز برهانى بر وجود و صفات كماليه حق تعالى مىباشند؛ زيرا ايشان به طور مستقل چيزى از خود ندارند.
«اشهد انّك جاهدت فى الله حق جهاده»
جهاد داراى مراتبى است كه عبارتند از:
الف. جهاد فى سبيل الله: انسان براى رسيدن به كمال بندگى و معرفت بايد تلاش كند و موانع را كنار بزند. يكى از موانع مهم، افراد گمراه و طاغوتها هستند؛ لذا مؤمنان بايد با آنها ستيز كنند تا راه براى رسيدن به هدف نهايى باز شود.
ب. جهاد فىالله: انسان براى نيل به سعادت حقيقى، بايد با وسوسههاى شيطانى و تمايلات مختلف مبارزه كند.
ج. جهاد براى خدا، حق جهاد: مقامهاى عالى انسان با تبعيت كامل از اولياى دين