72بقا شتافت. تأليفاتى در فقه و اصول و رجال دارد. شيخالعراقين ضمن آنكه از محضرش در علوم نقلى بهره برد، از اين استادش اجازه اجتهاد دريافت كرده؛ كما اينكه در نقل حديث هم چنين مجوزى را از اين استاد دريافت داشت و در حواشى، تعليقات و رسايلى كه شيخ عبدالحسين تهرانى از خود به يادگار نهاده، از اين فقيه والامقام روايت كرده است. 1
زعيم حوزه تهران و مدرّس عالىرتبه
شيخ عبدالحسين تهرانى پس از فراگيرى خارج فقه و اصول و برخى دانشهاى ديگر در حوزۀ نجف اشرف و دريافت اجازه اجتهادى و روايى از بزرگان اين كانون علم و ديانت، به تهران بازگشت و ضمن اقامه جماعت در يكى از مساجد اين شهر، مجالس وعظ و اخلاق تشكيل داد و در تربيت و تهذيب علاقهمندان اهتمام ورزيد. او به دور از تنگناهاى اجتماعى و سياسى، به خودسازى و تزكيه درون مشغول گرديد و گرايش به گمنامى را شيوۀ خود قرار داد؛ اما طولى نكشيد كه شهرت اجتماعى و علمى او زبانزد خاص و عام گرديد و رياست حوزۀ تهران را فقيه، اصولى ژرفنگر، رجالى باتبحّر، اديب باذوق و ماهر در علوم عقلى و نقلى بدست گرفت و حوزۀ درسى تشكيل داد و به تربيت شاگردانى، لايق، شايسته و فاضل مبادرت ورزيد 2برخى از علمايى كه محضر اين مجتهد وارسته را درك كردهاند عبارتند از:
1. ميرزا حسين نورى (محدث نورى 1254 - 1320ق) : صاحب كتاب ارزشمند «مستدرك الوسائل» . وى در نوجوانى ملازم فقيه بزرگوارى به نام مولا محمدعلى محلاتى گرديد؛ آنگاه به تهران رفت و در محضر عالم فقيه جناب حاج شيخ عبدالحسين بروجرى، پدر عيال خويش شاگردى كرد و در سنه 1287 قمرى به عراق عرب هجرت نموده و در نجف اشرف از جناب عالم بزرگوار، فقيه جامع، علامه عصر شيخالعراقين مرحوم آقا شيخ عبدالحسين تهرانى استفاده علوم نمود. مدتى نيز در كربلا همراه و همگام اين عالم ربانى بود و با يكديگر به شهر كاظمين سفر كردند و مدت دو سال در جوار بارگاه دو امام همام مشغول تحقيق گرديد. در 1280 قمرى براى حجگزارى به حجاز رفت و در مراسم عبادى سياسى حج تمتع حضور يافت و بار ديگر به عراق بازگشت و چند ماهى از درس شيخ مرتضى انصارى در نجف اشرف بهره بُرد. در 1284 قمرى به ايران بازگشت و بارگاه قدسى رضوى را در مشهد