111توسط ناصرالدين‌شاه به القاب اتابك اعظم و اميركبير مفتخر گرديد و در حكمى همزمان با آغاز سلطنت ناصرالدين‌شاه، به صدراعظمى منصوب شد. متن اين حكم چنين بود:
«ما تمام امور ايران را به دست شما سپرديم و شما را مسئول هر خوب و بدى كه اتفاق افتد، مى‌دانيم. همين امروز شما را شخص اوّل ايران كرديم و به عدالت و حُسن رفتار شما با مردم، كمال اعتماد و وثوق داريم و به جز شما به هيچ شخص ديگرى چنين اعتقادى نداريم و به همين جهت اين دست‌خط را نوشتيم.» 1
مدت صدارت اميركبير حدود سه‌سال و سه‌ماه به طول انجاميد. او در اين مدت كوتاه، اصلاحات و تغييرات اساسى را در ابعاد گوناگون علمى، سياسى، اجتماعى، اقتصادى، نظامى و. . . به وجود آورد؛ به طورى كه حسادت بعضى رجال سياسى و شيطنت ايادى خارجى را برانگيخت.
دسيسه‌ها و شيطنت‌هاى داخلى و خارجى دست به دست هم داد و حسن ظن شاه را به بدبينى تبديل كرد. امير در اين سه‌سال به استقلال كشور ايران شكوه و عظمت داد و آن را به‌حق ترميم نمود كه اين هرگز براى دولت‌هاى بيگانه (روس و انگليس) قابل تحمل نبود. در جبهه داخلى هم كسانى مانند: شاهزادگان، درباريان و شكست خوردگان دولت‌هاى گذشته بودند كه با صدارت اميركبير و برنامه‌هاى اصلاحى وى، منافع مادى آنها به خطر افتاده و كلاً دست‌شان از زياده‌خواهى منقطع شده بود.