35
سامرّاء
يكى از شهرهاى زيارتى عراق كه حرم مطهر امام هادى و امام حسن عسكرى (ع) در آن قرار دارد. نام قبلى آن «سُرّ من رأى» بوده و پايتخت هشت خليفه عباسى نيز در آن‌جا بوده است. امام هادى و امام عسكرى (ع) به دستور و اجبار خلفا در اين شهر و در منطقه نظامى و حفاظت شده به سر مى‌بردند؛ از اين‌رو به آن دو امام، «عسكريين» گفته مى‌شود. مرقد دو امام شيعه و حرم آنان در طول تاريخ، تحولات بسيارى يافته و تجديد بنا گشته است. بارها نيز از سوى دشمنان مورد هجوم و تخريب قرار گرفته است كه آخرين بار، در سال 1384 شمسى سلفى‌هاى معاند، با بمب‌گذارى، اين حرم را منفجر كرده و بناى آن و گنبد طلايى‌اش را منهدم ساختند. البته اين حرم مقدس اكنون به همت شيعيان در حال بازسازى است.
سامراء، هم يك شهر زيارتى است، هم سابقه علمى مهمى دارد و زمانى حوزه علميه پرنشاطى داشته و علماى بسيارى در آن‌جا حضور داشته‌اند؛ مثل ميرزاى شيرازى كه از نجف به سامراء هجرت كرد و به حوزه آن رونق بخشيد. در كنار مرقد آن دو امام، «سرداب مطهر» وجود دارد كه يكى از اماكن زيارتى است و آداب و اعمال مخصوص دارد. 1
كنار قبر مطهر امامان، قبر «حكيمه» دختر امام جواد (ع) و عمه امام عسكرى، همچنين «نرجس» مادر امام زمان (عج) و «سمانه» مادر امام هادى (ع) و «سوسن» مادر امام عسكرى (ع) قرار دارد. نيز قبور شمارى از بزرگان و فرزانگان هم در سامراء در آستانه مقدس اين دو امام است.