180
المرقد النبوى الشريف» است و در پايان اين فصل، نمونه‌هايى از فتاواى بزرگان اهل سنت درباره دعا در نزد قبر رسول اكرم (ص) ذكر شده است. در بخشى از اين مقدمه پرارزش، مباحث توسل به انبيا و اولياى الهى مورد توجه قرار گرفته و شواهد قرآنى، حديثى و تاريخى توسل به رسول گرامى (ص) قبل از تولد، پس از تولد و پس از رحلت آن بزرگوار نقل شده است.
توسل برخى يهوديان به مقام نبوت، به اميد پيروزى بر رقيبان و استسقاى عمر بن خطاب به آبروى عباس بن عبدالمطلب از ديگر نكات تاريخى اين بخش از كتاب است.
اقوال عالمان سنى درباره توسل و انواع آن، گوشه‌اى ديگر از مطالب اين مقدمه است. در دو فصل ديگر از اين مقدمه پرارج، شفاعت و تبرك از ديدگاه بزرگان حديث و تاريخ و سيره اهل سنت مورد توجه قرار گرفته و شبهات مدعيان سلفى‌گرى و وهابيان امروز نقد شده است.
ديدگاه ابن‌تيميه درباره زيارت
شايد نخستين كسى كه به جنگ با زيارت پرداخت تا آن‌جا كه مسلمانان را به اين بهانه تكفير كرد، «احمد بن عبدالحليم الحرّانى الدمشقى» معروف به «ابن‌تيميه» (متوفاى 728) است كه اوهام و افكار او ريشه تفكر وهابى‌گرى در قرون بعدى گرديد. در بخشى از اين كتاب، جواب‌هاى يك عالم سنى به نام «تقى الدين سَبكى» را در كتاب «شفاء السقام» در پاسخ ابن‌تيميه نقل كرده و برداشت‌هاى نادرست او را برملا ساخته است.
نويسندگان متون زيارتى و كتب مزار
در اين كتاب از هشت نفر از اصحاب اهل بيت (ع) نام برده شده كه كتاب‌هايى درباره زيارت و مزار تدوين كرده‌اند و در فهرستى مفصل و الفبايى 434 كتاب را در حوزه زيارت و مزارات به خوانندگان اثر تقديم شده است.
آخرين بخش اين مقدمه با عنوان «فهارس» كه در 95 صفحه عرضه شده و شامل 36 نوع فهرست، از جمله فهرست‌هاى آيات قرآن؛ فهرست اسماء و كنيه‌ها و القاب و اوصاف هريك از معصومين (ع) ؛ فهرست اسامى پيامبران (ص) ؛ فهرست نام‌هاى ملائكه؛ فهرست اعلام؛ فهرست كنيه‌ها؛ فهرست القاب و نعمت‌ها؛ فهرست علت‌ها، طوايف و اديان و مرتبطان آن؛ فهرست اماكن و جايگاه‌ها و بقعه‌ها؛ فهرست ابزارها، البسه و زيورآلات؛ فهرست اوائل احاديث و آثار و زيارات؛ فهرست اشعار و فهرست موضوعات و مطالب كتاب است.
اين كتاب بيش از آن‌كه كاربرد عملى براى زائران و قرائت زيارت‌نامه‌هاى مأثور و غيرمأثور داشته باشد، اثرى پژوهشى است و پشتوانه فرهنگى و فكرى زائران و مديران نهادهاى زيارتى شمرده مى‌شود. محققان و مسئولان فرهنگى جامعه، با شناخت بهتر مبانى و روش‌هاى متون زيارتى و شبهات مخالفان و دلايل تاريخى آنان، با آرامش و اطمينان بيشتر براى شيفتگان زيارت اولياى الهى برنامه‌ريزى مى‌كنند و با بصيرت بيشتر به زيارت مى‌پردازند.
برخى كاستى‌هاى كتاب
البته جاى ترجمه‌ها و كتاب‌شناسى زيارت به زبان‌هاى غيرعربى و معرفى متون كاربردى و برگزيده و نهادها و مراكز پژوهشى و اطلاع‌رسانى درباره زيارت و