16
زيارت در سيرۀ معصومين عليهم السلام
محمود شريفى
اعتقاد به معاد يكى از مهم‌ترين اركان اعتقادى و اصول دين به شمار مى‌رود و قرآن هم روى آن بسيار تأكيد كرده و آيات فراوانى را به آن اختصاص داده است. توجه به روز قيامت و يادآورى آن، براى تربيت انسان و حفظ انسان از افتادن در مسيرهاى انحرافى، نقش بسيار مهمى دارد.
از اين رو، رفتن به زيارت قبور، به ويژه قبور انسان‌هاى وارسته، از جايگاه خاصى برخوردار است كه ملت‌هاى مختلف جهان و به ويژه خداپرستان عالم، آن را كارى پسنديده دانسته، به آن عمل مى‌كنند.
اسلام نيز كه كامل‌ترين اديان است، آن را تجويز و تأييد كرده است. پيامبر گرامى اسلام(صلى‌الله و عليه وآله) و جانشينان او در سخنان خود، مردم را به رفتن به زيارت قبور اولياى الهى و مؤمنين فرا خوانده‌اند و احاديث فراوانى دربارۀ تشويق و ترغيب به زيارت قبور، به ويژه قبور ائمه (عليهم السلام)، در حد تواتر به ما رسيده كه در كتاب‌هاى حديثى ثبت شده‌اند.
پيشوايان دين علاوه بر گفتار فراوانى كه در اين زمينه دارند، در عمل نيز خود پيشتاز بوده و پيروان خود را به اين سيرۀ حسنه و بزرگداشت ياد و خاطرۀ گذشتگان و بهره‌گيرى از روح بلند و ملكوتى آنان و خودسازى، راهنمايى كرده‌اند كه در اين جا به مواردى از آنها الگوها اشاره مى‌كنيم:
سيرۀ زيارتى پيامبر (صلى‌الله و عليه وآله) در كتاب‌هاى اهل سنت
الف. زيارت بقيع
1. ابن ماجد در سنن خود اين چنين آورده است:
عن عائشة قالت: فقد ته -\تعنى النبىّ(صلى‌الله و عليه وآله) - فاذا هو بالبقيع فقال: السلام عليكم دار قوم مؤمنين، انتم لنا فرط و انا بكم لاحقون، اللهم لا تحرمنا اجرهم و لا تفتنا بعدهم؛
عايشه مى‌گويد: پيامبر(صلى‌الله و عليه وآله) را گم كرده بودم - و به دنبالش مى‌گشتم - آن گاه او را در بقيع يافتم كه مى‌فرمود: سلام بر شما باد اى كسانى كه در خانه گروه مؤمنان هستيد! شما پيش فرستادگان ما هستيد و ما هم به زودى به شما ملحق خواهيم شد، - سپس چنين دعا كرد - خدايا از پاداش آنان ما را محروم مگردان و ما را پس از آنان، مورد آزمايش قرار مده.
2. ابن شبّه نيز از همسر پيامبر(صلى‌الله و عليه وآله) چنين نقل كرده است: