139
كتاب‌شناسى زيارت
كتاب‌شناسى زيارت، سيد رضا باقريان موحد، نشر مشعر، تهران 1387، 400 صفحه، رقعى.
1. اهميت موضوع كتاب
در تمامى اديان الهى، آموزه‌هاى تأثيرگذار و مهمى با عنوان «زيارت»، «توسل» و «ارتباط با انسان‌هاى بزرگ و اسوه» وجود داشته كه نقشى اساسى در تربيت معنوى و رشد اخلاقى جوامع ايفا مى‌كنند.
تمامى انبيا و اولياى الهى، در انجام اين آموزه‌هاى دينى، كوشا بودند و پيروان خود را به انجام آنها تشويق و ترغيب مى‌كردند.
به جرأت مى‌توان گفت كه در بين اديان الهى، بيشترين توجه به زيارت، در دين اسلام وجود دارد و در بين مذاهب مختلف اسلامى نيز هيچ مذهب و مكتبى به اندازۀ مذهب شيعه، در اين زمينه برنامه ندارد و از مناسبت‌ها و فرصت‌ها در جهت ساختن روح‌هاى بزرگ و تربيت انسان‌هاى پاك، استفاده نكرده است.
گواه اين سخن، تأليف صدها كتاب ارزشمند با عناوينى چون «زيارت»، «مزارات» و «توسلات» در اديان اسلامى و به ويژه در ادبيات تشيع است كه در ديگر مكاتب و مذاهب، به اين وسعت - هم از نظر كميت و هم كيفيت - وجود ندارد.
خوشبختانه با وجود شبهات ايجاد شده و دشمنى‌هاى ناآگاهانۀ برخى مخالفان انديشه‌هاى دينى، امروزه فرهنگ زيارت‌پژوهى و زيارت‌نامه‌خوانى در جوامع بشرى، رواج بيشترى يافته است؛ گر چه هنوز آن چنان كه شايستۀ اين آموزۀ دينى است، تحقيقات و پژوهش‌هاى علمى صورت نگرفته و جاى تأليفات زيارت‌پژوهى، هم چنان خالى است.
2. اهداف كتاب حاضر
كتاب‌شناسى زيارت در راستاى غبارزدايى از ميراث پيشينيان و احياى گنجينه‌هاى علمى در قلمرو زيارت، منتشر شده است و اميد است كه انتشار آن، روزنۀ جديدى را با عنوان «زيارت‌پژوهى در قلمرو تحقيقات علوم انسانى» بگشايد و ديدۀ محققان و پژوهش‌گران جوان را به جمال گنجينه‌هاى زيارتى روشن نمايد.
هدف اين كتاب، آن است كه زمينۀ تحقيقات و پژوهش‌هايى عالمانه در قلمرو زيارت و مفاهيم مرتبط با آن را آماده نمايد و سيماى كلى زيارت‌پژوهى در قرن‌هاى گذشته را فراروى خوانندگان قرار دهد.
3. پيشينۀ كتاب‌شناسى زيارت
به نظر مى‌رسد كه اين مجموعه، اولين كار مستقل دربارۀ معرفى كتاب‌هاى زيارتى باشد.
با اين حال، در مقدمۀ ارزشمند «موسوعة زيارت المعصومين» كه به همت آقاى سيد هادى رفيعى منتشر شده، فهرستى از مهم‌ترين كتاب‌ها، رساله‌ها و نسخه‌هاى زيارتى آمده است كه مجموعه‌اى از اطلاعات پرارزش را فراهم نموده است.
همچنين در بخش پايانى كتاب «زيارت»، اثر سيد محمد حسينى، شمارى از آثار پيشينيان در اين باره، معرفى شده‌اند.
4. معرفى كتاب‌شناسى زيارت