12اين مسائل مىپردازند، مژده مىدهند كه ثواب شما، بيشتر است و خداوند از فضل خودش، پاداشى به شما عنايت مىكند كه قابل مقايسه با حج مستحبى و عمرۀ مستحبى نيست و اگر كسى مىخواهد عمرۀ مستحبى انجام بدهد يا حج مستحبى انجام بدهد، بهتر است براى يك خانوادۀ بيچارهاى، خانه بخرد يا براى ازدواج يك جوان، اقدام كند. بنابراين، علت مضاعف بودن پاداش در امورى كه به آنها اشاره شد، اين است كه از يك سو ملاك وجوب در اينها نيست تا شارع واجب بكند و از سوى ديگر، براى ساختن جامعۀ مطلوب اسلامى، ضرورت دارد كه اين كار انجام شود. از اين رو، براى بيان اهميت اين كار و براى اين كه مردم خيال نكنند كه همۀ ثوابها در حج و عمره خلاصه مىشوند، مردم به اين سلسله امور، تشويق شدهاند.
3. اصلىترين نكته اين است كه مهمترين نقش سياسى - اجتماعى زيارت اهل بيت (عليهم السلام) در همين موضوع خلاصه مىشود. رواياتى كه تأكيد مىكنند زيارت امام حسين(عليه السلام) برتر از حج است يا زيارت اهل بيت (عليهم السلام) مثل زيارت امام حسين(عليه السلام) است، يعنى ثواب آن هم بيش از حج است و روايتى كه مىگويد زيارت امام رضا(عليه السلام) معادل يك ميليون حج است، در شرايط سياسى - اجتماعى، اين مسئله تفاوت دارد و در واقع، همۀ اين روايات مىخواهند جامعه را به اين مسئله توجه بدهند كه روح همۀ عبادات - كه حج جامعترين آنهاست - حاكميت نظام اسلامى است و اين روايات، بيان مىكنند كه حاكميت نظام مبتنى بر آرمانهاى توحيدى، با رهبرى امام عادل تحقق مىيابد و اين، روح همۀ عبادات است؛ زيرا در سايۀ حاكميت اهل بيت است كه همۀ ارزشها در جامعه تحقق مىيابند. كلينى در كافى از امام رضا(عليه السلام) چنين نقل مىكند:
«
إنَّ الإمامة أس الاسلام؛
1
اساس اسلام، امامت و رهبرى است».
اين روايات، بيان مىكنند كه رهبرى امام عادل و اهل بيت (عليهم السلام) كه جلوۀ كامل حاكميت توحيد هستند، روح و جوهر حقيقى حج است و حجى با حقيقت همراه است كه در سايۀ رهبرى امام عادل باشد. حجى همراه با حقيقت است كه با حاكميت امام عادل در جامعه، همراه باشد؛ اما آن حجى كه در حاكميت طاغوت انجام مىشود، در واقع، ظاهر حج است.
سراسر حج، لبيك گويى به خداى واحد و برائت از مشركين است. بنابراين، جامعهاى كه بناى مبارزه با شرك و كفر و سردمداران شرك و كفر را ندارد، در آن جامعه، حج واقعيت پيدا نمىكند. حجى كه با نظام توحيدى و امامت پيوند نخورد، در واقع، با حقيقت خودش پيوند نخورده، بلكه حج جاهليت است.
در روايتى چنين آمده است:
نظر ابوجعفر الى الناس يطوفون حول الكعبه؛ امام باقر(عليه السلام) مردمى را ديد كه [با ولايت و امامت پيوند ندارند] دور كعبه مىگردند؛ فرمود: «
هكذا يطوفون فى الجاهلية؛ در جاهليت هم همين طور طواف مىكردند.
اين در زمان امام باقر(عليه السلام) بود كه امام مىفرمايد: اين حجى كه با امامت پيوند ندارد، حج جاهليت است و بعد حضرت