58است. اين نماد در دهۀ سوم قرن پيش، ساخته شده و گفته مى‌شود كه خطيبِ مرحوم، شيخ محمّد واعظ يزدى متوفّاى سال 1337 قمرى نيز متصدّى ساخت اين مقام بوده است. 12
پنجرۀ تلّ در سال 1339 قمرى توسّط مرحوم عبدالحسين جعفر تعويض و نوسازى شده است. كاشى‌كارى آن نيز به‌دست مرحوم حاج رضا كاشى‌كار و پس از او، فرزندش عبدالمجيد كاشى كار انجام گرفته‌است.
اين مقام براى بار دوم در سال 1399 قمرى با تلاش مرحوم حاج عبّاس حاج على وكيل بازسازى شد. مرحوم حاج عبّاس، خانۀ مذكور را از مالكش خريد و ساختمان مقام را تبديل به بنايى چشم‌گير به مساحت هشت متر در هشت متركرد.
سومين و آخرين بازسازى مقام نيز در رجب سال 1420 قمرى به پايان رسيد. اين بازسازى به دست سيد ناصر سيد راضى شُبّر و با نظارت مهندس عبدالمنعم عبدالأمير كربلائى انجام گرفت. در آخرين نوبت بازسازى، گرداگرد مقام، ديوار كوتاهى مزين به كاشى كربلايى نگارين و داراى كتيبه ساخته شد و بر روى آن نرده‌هايى فلزّى نصب گرديد و بدين ترتيب بر مساحت مقام افزوده شد؛ به گونه‌اى كه اكنون مساحت ورودى مقام به اضافۀ رواق و كفشدارى جمعاً70 متر مربّع و مساحت كلّى آن 150 متر مربّع است.
ورودى اين زيارتگاه درى چوبى است كه به شكلى بديع بر روى آن كار شده و اطراف چهارچوب آن، آجرنماست و بالاى آن نيز كتيبه‌اى حاوى آياتى از قرآن به خطّ ثلث نصب شده است.
بر بالاى اين مقام، يك گنبد فيروزه‌اى منتظم و مستحكم قرار گرفته كه پوششى سنگى دارد و ديواره‌هاى آن با كاشى كربلايى مزين شده است. بر بالاى جانب راست آن نيز كتيبه‌اى است كه در آن، آياتى از قرآن بر كاشى نقش بسته است. اين مقام، زيرزمينى دارد كه در نخستين بازسازى ايجاد شده و در بازسازى دوم توسعه يافته است. درِ پشتى اين زيرزمين به اتاقى منتهى مى‌گردد كه از آن براى نگه‌دارى فرش‌ها، چراغ‌ها، هدايا و نذورات زائران استفاده مى‌شود.
مؤلّف كتاب «راهيان كربلا» در بيان مشاهدات خود از اين مقام مى نويسد:
امروزه بر روى اين تلّ، بقعه‌اى است با گنبدى مجلّل كه زوّار در آن به اقامۀ نماز و زيارت و دعا مى‌پردازند و اداى تحيت مى‌كنند. براى ورود به اين مقام بايد از ده پلّه بالا رفت؛ پلّه‌هايى طولانى به درازاى 10 متر و هر يك به ارتفاع 25 سانتى‌متر. اين مكان مقدّس در فاصله 100 مترى خيمه‌گاه حسينى قرار دارد. 13
متولّيان پيشين ادارۀ اين مقام به قرار زير بوده‌اند:
ابتدا سيد ابوالقاسم حائرى يزدى، سپس شيخ صالحِ كِشوانِ اسدى و بعد از او فرزندش حاج عبدالأمير و اكنون نيز فرزند حاج عبد الأمير به نام حاج سَعد، ادارۀ اين بقعۀ متبرّكه را بر عهده دارد و كاركنانى از سوى هيئت اُمناى آستانۀ مقدّسه حسينى نيز او را يارى مى‌كنند.
سنۀ1420 قمرى كه تاريخ سومين و آخرين تجديد بناى اين مقام است را شاعر كربلايى، حاج محمّد على حسينِ حَلاّق در بيت زير، به حساب اَبجَد، ثبت نموده است:
لَهفِي علي أُمِّ المَصائِبِ أَرِّخُوا * رَوضُ المَقامِ بِلُطفِ زَينَب جُدِّدا 14
پي نوشت ها:
1- متن عربى مقاله از سوى نويسنده در اختيار فصلنامه قرار گرفت كه با مختصرى تلخيص، ترجمه گرديد.
2. الشّيخ جعفر النّقدي، زينب الكبري، ص 22.
3. الشّيخ باقر شريف القُرَشي، السّيدة زينب رائدة الجهاد، ص 200.
4. السّيد جعفر آل بحر العلوم الطّباطبائي، تحفة العالِم في شرح خطبة المعالِم، ج1، ص 235.
5. زينب الكبري، ص 120.
6. أبوالحسين يحيي بن الحسن العُبَيدُلي، أخبار الزّينبيات، ص ص 118 - 121.
7. زينب الكبري، ص 120 - 122
8. حسين عماد زاده، تاريخ و جغرافياى كربلاى مُعَلّى، ص 178.
9. الشّيخ محمّد السّماوي، مجالي اللّطف بأرض الطّف، ص 59.
10. ديوان الشّيخ هادي الشّيخ صالح الخَفاجي، نسخه خطّي.
11. كربلا رفته‌ها، هارون و هومن، ص 386، به نقل از كتاب راهيان كربلا.
12. شيخ محمّد كلباسى حائرى، تاريخ كربلا، ص 149.
13. كربلا رفته‌ها، هارون و هومن، ص 386، به نقل از كتاب راهيان كربلا.
14. ديوان الشّيخ محمّد على الحلاّق، نسخه خطّى.