90خيابانهاى منطقۀ حيدريه. از جهت ساختمانى، خان پنجم رتبهاى متوسط دارد و از چهار طرف با ايوانهاى متعدد محصور است. درطرف غرب خان، هشت ايوان ديده مىشود به مركزيت يك ايوان بزرگ، گوشههاى غربى نيز به گذرگاههايى منتهى مىشوند كه مشرف بر رواقهاى احاطه شده با ايوانها و داراى سقفهاى آجرى. اما ضلعهاى ديگر خان، تعداد ايوانهاى موجود در آنها به 30 مىرسد. مانند خانهاى پيشين، در وسط حياط اين خان نيز دو سكو وجود دارد به اضافۀ يك چاه آب. از مسير يك گذرگاه مسقف كه بالاى آن حجرهاى آجرنما است، مىتوان از خان اول به خان پنجك راه يافت. چهارگوشۀ اين حجره نيز به شكل قوسى، با آجر ساخته شده و باز است؛ به جورى كه از چهار طرف مىتوان وارد آن شد. عرض اين حجره پنج متر، طول آن 6 متر و ارتفاعش 5 متر است. وقتى از سمت غربى وارد حجره شديم، نردبانى برديوار بود كه به پشت بام حجره منتهى مىشد. از اين مكان براى گفتن اذان و اعلان امور مهم براى زائران استفاده مىشده است.
ديوار خارجى، محيط به اطراف پنج خان است و در چهار گوشۀ آن پناهگاهى قوسى شكل ساخته شده براى نگهبانى و پاسبانى از خانها. ارتفاع اين ديوار، حدود ده متر است تعدادى قبر نزديك ديوار غربى خان حماد ديده مىشود كه دو قبر داراى گنبدهاى سبز رنگ هستند. حاج حسين مىگويد: اين دو، قبر دو سيد بزرگوار است كه خواستهاند ميان كربلا و نجف دفن شوند تا به فضيلت دفن در جوار حمايت امير مؤمنان و شهيد كربلا نايل آيند.
*خان نخيله
دربارۀ وجه تسميۀ آن به «خان نخيله» كسى چيزى به ما نگفت. نخيله در قديم نام لشكرگاه لشگريان و جنگجويان على (ع) در نزديكىهاى كوفه بوده است. در كتابهاى تاريخى به عباراتى مانند «در نخيله فرود آمد» و «لشكر در نخيله» زياد بر مىخوريم.
شايد بتوان گفت منطقهاى كه اين خان در آن واقع شده، نزديك باغهاى به هم پيوستۀ ميان نجف و كربلا است و نزديك آن، شاخهاى از رود فرات واقع شده است.
بر اين خان، «خان ربع» نيز اطلاق مىشود، از اين رو كه خان نخيله نسبت به ساكنان كربلا كه به نجف مىروند، 4/1 راه كربلا تا نجف محسوب مىشود (فاصلۀ خان نخيله از كربلا 21 كيلومتر