18سر هر يك از حجاج - هر چند لباس او حرير و گرانقيمت باشد - سه سطل آب زمزم مى‌ريزند؛ بگونه‌اى كه از سر تا پاى حاجى را فرا مى‌گيرد.
غلام پرتغالى
در تموز ( \ جولاى) سال 1565 م. غلامى گمنام از پرتغال به مسافرت حج پرداخت و سفرنامه‌اى از خود بر جاى گذاشت. اين سفرنامه گو اين كه مختصر و فشرده است ليكن توصيف دقيقى را از مكه در اختيار ما قرار داده است و در سالهاى اخير بود كه سنيور ديلاويدا اين سفرنامه را كه در حاشيۀ يكى از كتابهاى خطى عربى موجود در كتابخانۀ واتيكان به شمارۀ 217 كشف نمود. بنابر آنچه كه در سفرنامه آمده است، او در آخرين روز ماه حزيران ( \ جون) از رابغ به سوى مكه رفته است. او در اشاره‌اى به احرام حجاج مى‌گويد: مسلمانان لخت وعارى از لباس به مكه وارد مى‌شوند.
هانس وايلد
در نيمه‌هاى قرن شانزدهم نيز جهانگردى آلمانى به نام هانس وايلد به سفر حج رفته است. اين آلمانى را تركان عثمانى در هنگارى ( \ بلغارستان) به اسارت گرفته و سپس او را بهمراه خود به مكه آوردند، اين آلمانى عاقبت در سال 1611 م. توانست به زادگاهش مراجعت كند.
ماركو دى لومباردو
در سالهاى آغازين قرن هفدهم ميلادى جوانى از اهالى «ونيز» بنام ماركو دى لومباردو همراه عمويش كه ناخداى كشتى بود، در هنگام سفر دريايى در ميانۀ درياى مديترانه به اسارت درآمد. پس از اسارت، او را به