397نمى‌دانند. در اين‌باره كتاب‌ها و مقاله‌هاى بسيارى نوشته شده است. يكى از آثار مفصل در اين زمينه، كتاب «تحقيق درباره اولين اربعين حضرت سيدالشهدا (ع)» نوشته شهيد محراب، مرحوم آيت‌الله قاضى طباطبايى (رحمه الله) است كه در 900 صفحه به اين موضوع پرداخته و بحث‌هاى جانبى ديگرى نيز در اين اثر وجود دارد. ايشان كوشيده تا اثبات كند بازگشت اهل‌بيت (عليهم السلام) به كربلا در اولين اربعين، از نظر عقلى و تاريخى و بر اساس منابع و به لحاظ بعد مسافت و ايام لازم براى اين سفر، ممكن است و هيچ بعدى ندارد.
گرچه كسان ديگرى در نقد نظريه او مقاله‌ها نوشته‌اند و ادله او را رد كرده‌اند، اما وى در اثبات نظر خويش، تلاش بسيار كرده و به همه پرسش‌ها، شبهه‌ها و استبعادها پاسخ داده است. وى براى دفع شبهات مخالفان نظريه‌اش، بررسى‌هاى گسترده‌اى بر اساس شرايط، وسايل سفر و امكانات آن روزگار ارائه كرده و تكيه‌اش بر منابع متقن شيعه و سنى بوده است.
محدث نورى از جمله كسانى است كه بازگشت اهل بيت (عليهم السلام) را در همان اربعين بعيد شمرده است. شهيد قاضى طباطبايى (رحمه الله) به اشكالات هفت‌گانه مرحوم نورى پاسخ داده است. اشكالات از اين قرار است:
اشكال اول: عدم تناسب زمان چهل روز، با حادثه رفتن به شام و برگشت به كربلا؛
اشكال دوم: سكوت منابع كهن تاريخى درباره بازگشت آنان به كربلا؛
اشكال سوم: حركت اهل‌بيت از شام به سوى مدينه و رسيدن آنان به مدينه در بيستم صفر؛
اشكال چهارم: سكوت برخى منابع تاريخى كهن از ديدار اهل‌بيت با جابر در كربلا؛
اشكال پنجم: مسافت طولانى بين شام و كربلا و منازل متعدد و حوادث ميان راه؛
اشكال ششم: اين‌كه در منابع مختلف، جابر بن عبدالله انصارى را اولين زائر اربعين شمرده‌اند، نه اهل‌بيت پيامبر را؛
اشكال هفتم: اين‌كه كربلا در مسير شام به مدينه نيست و قدر مشتركى هم بين اين دو مسير (كربلا به مدينه) وجود ندارد.
شهيد قاضى طباطبايى، همه اين اشكال‌ها را در حد «استبعاد» مى‌داند كه دليلى بر محال بودن اين زيارت در اربعين نمى‌شود و با 17 دليل به همه آنها پاسخ داده است (كه پرداختن