36
كفشدارى
كفشدارى: محل نگه دارى كفش. در مساجد، حرمها و زيارتگاهها و خانههاى بزرگان، كسانى به عنوان «كفشدار» از كفشهاى زوار نگهدارى مىكنند؛ تا آنان به زيارت بروند. اين كار، نوعى احترام به شمار مىرود. معمولاً شخصيتهاى محترم، خادمى به همراه دارند كه مراقب كفشهاى آنان و جفت كردن كفش پيش پاى آنان است و به او كفش جفت كن گويند.
به قسمتى از مكانهاى مقدس كه كفشهاى مراجعين و زائران در قفسههايى در آن جا نگه دارى مىشود، «كفشدارى» و به زبان عربى «كشوانيه» گفته مىشود. بعضى هم به عنوان تكريم زائران، به صورت افتخارى دركفشدارى خدمت مىكنند. اين كار، علاوه بر تكريم زائر، حرمها، مساجد و مكانها را هم از گردو غبارو آلودگىهاى كفشها حفظ كند.
كفشدارى حرم رضوى، بيش از 1800 نفر كفشدار ثابت و سيار و اتاق انوار دارد كه در دو نوبت 12 ساعته و 8 كشيك، از كفشهاى زائران نگه دارى مىكنند. پذيرش كفشهاى زائران با ادب و احترام، حفظ نظافت و طهارت محدودۀ كفشدارى محل خدمت، حفظ نظم و آرامش در محل كفشدارى، ارائۀ راهنمايىهاى لازم به زائران و همچنين نگه دارى و مرتب كردن قرآنها و كتابهاى دعا در مكانهاى مخصوص، وظايفى هستند كه كفشداران با افتخار آنها را انجام مىدهند. 1
به كفشداران، كفشبان، باشماقچى و كفش بردار هم گفته مىشود.
كليد دار
كليدار، كسى است كه كليد را نگه مىدارد. در مكانهاى مذهبى، كارخانهها، تيمچهها، بازارچهها و قصرها، كليدهاى قسمتهاى مختلف را به كسى مىسپارند كه امين و هوشيار باشد و باز و بسته كردن درهاى اين مكانها را در آغاز و پايان روز، بر عهده گيرد.
كسى را كه در حرمها و مكانهاى مقدس و زيارتى نگهبان باشد يا كليد ضريح يا خزانه در دست او باشد، كليد دار گويند و اين، منصب مهمى بوده است و در مورد كعبۀ مقدس پيش از اسلام هم منصب كليددارى خانۀ خدا وجود داشته است و براى دودمانى كه نسل در نسل اين سمت را داشتند، افتخار به شمار مىآمده است. يكى از منصبهاى قريش، مقارن