23
بازخوانى انديشه غلو و غلوگرايى
مجيد شاكر سلماسى 1
چكيده
يكى از انحرافاتى كه دامن مسلمانان را آلوده و آسيب‌هايى به اسلام وارد كرده، غلو دربارۀ مقام و منزلت پيشوايان دين است. گرچه مذهب شيعه بسترى براى رشد انديشۀ غلو و افراد غالى بوده، ولى خاستگاه انديشۀ غلو، مذهب تشيع نبوده، بلكه عمربن‌خطاب نخستين كسى بود كه با مطرح كردن ناميرايى رسول اكرم (ص) آغازگر اين بدعت در اسلام بود. پس از آن، فرقه‌هاى بسيارى در اسلام ظهور كردند كه دربارۀ پيشواى خود غلو مى‌كردند و گاهى او را تا سرحد نبوت و حتى الوهيت پيش مى‌بردند. اين مقاله پس از بيان مفهوم غلو و اقسام و مراتب آن، با استناد به منابع معتبر، اثبات مى‌كند كه غلوگرايى در بسترى غيرشيعى رشد يافته و بيشتر فرقه‌هاى غالى از ميان اهل سنّت بوده‌اند و شيعه شمار كمترى از غلوكنندگان را در خود جاى داده است.
واژگان كليدى: غلو، غلوگرايى، غاليان، شيعه، اهل سنّت.