16از ديدن آن ناتوان باشيد [چه مىگوييد] آيا در حالى كه خود نمىخواهيد، شما را به اكراه به قبول آن واداريم» ؟ 1
در «تفسير نمونه» در توضيح پاسخ حضرت نوح (ع) چنين آمده است:
با دقت، روشن مىشود كه اين پاسخ جامع، مىتواند جوابگوى هر سه ايراد گردد؛ زيرا نخستين ايرادشان اين بود كه چرا تو انسان هستى؛ يعنى چرا فرشته نيستى؟
او در پاسخ مىگويد: درست است كه من انسانى هستم همچون شما، ولى مشمول رحمت الهى واقع شدهام و دليل و بيّنۀ آشكارى به من داده شده است. بنابراين، انسانيتم نمىتواند مانع اين رسالت بزرگ باشد و لزومى ندارد كه فرشته باشم.
دومين ايراد آنها اين بود كه پيروان تو، افراد بىفكر و ظاهربين هستند. او مىگويد: شما بىفكر و ظاهربين هستيد كه اين حقيقت روشن را انكار مىكنيد؛ زيرا دلايلى با من هست كه براى هر فرد، قانع كننده است؛ مگر افرادى چون شما كه زير پوشش غرور و خودخواهى و تكبر و جاهطلبى چشم حقيقتبينشان از كار افتاده است.
سومين ايراد آنها اين بود كه مىگفتند: ما هيچ برترى براى شما بر خود نمىيابيم و او در پاسخ مىگويد: چه برترى بالاتر از اين كه خداوند مرا مشمول رحمت خويش ساخته و مدارك روشن در اختيارم گذاشته است. بنابراين، هيچ دليلى ندارد كه شما مرا دروغگو خيال كنيد؛ زيرا كه نشانههاى صدق گفتار من آشكار است و در پايان آيه مىگويد: آيا من مىتوانم شما را بر پذيرش اين بيّنۀ روشن، مجبور سازم؛ در حالى كه خود شما آمادگى نداريد و از پذيرش و حتى تفكر و انديشه پيرامون آن كراهت داريد؟ 2
از كلام قرآن كريم هم استفاده مىشود كه آزار قوم نوح نسبت به آن حضرت، بسيار شديد و سخت بوده، تا جايى كه در سوره انبياء و صافات خداوند مىفرمايد: ( فَنَجَّينَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ) ؛ 3ما نوح و خاندانش را از اندوه و محنت بزرگ نجات داديم.
آرى، اذيت و آزار قوم او به جايى رسيد كه حضرت نوح هم از دست آنها خسته و ناتوان شد و از خداوند چنين درخواست كرد: (فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّى مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ) ؛ 4او پروردگارش را خواند و گفت: من مغلوب شدهام؛ پس مرا يارى كن.