118گفت: امام موسى بن جعفر (عليه السلام) فرمود: «آنچه را براى خود مىپسندم، براى تو نيز مىخواهم و آنچه را كراهت دارم، براى تو نيز نمىپسندم. نماز را در حرم خدا و رسول و در كوفه و كنار قبر حسين (عليه السلام) تمام بخوان» 1
رواياتى ديگر نيز به همين معنا، و با عبارت «كنار قبر حسين» وارد شده است.
آنچه در نظر اقوى و متين مىنمايد اين است كه تعبير «كنار قبر حسين» از جهت معنا، وسيعتر از واژه «حائر» است؛ زيرا «عند» بنابر آنچه در قاموس تصريح شده، به معناى سمت و سو و كنار است. آرى، اين تعبير نسبت به آخرين محدوده قبر، مجمل و غيرگوياست؛ پس آن مقدارى كه بر آن «قبر حسين» صدق نمىكند، از معنا بيرون است و آنچه به حسب عرف و عادت، به آن «قبر حسين» مىگويند، در آن داخل است. در اين ميان، افراد و موارد مشكوكى نيز وجود دارد كه نسبت به آنها بايد به دلايل تقصير نماز مراجعه كرد. بىشك تعبير «عند قبر الحسين» همچون سخن عامه مردم است كه مىگويند: «هر كس كنار قبر حسين (عليه السلام) ، شب را به سر ببرد. . .» . اين معنا بر كسى كه در شهر اقامت كند، بلكه در باغهاى اطراف، يا حتى يك فرسنگى يا چند فرسخى، به قصد زيارت، بخواهد كنار قبر حسين (عليه السلام) باشد، صدق مىكند و مىگويند او كنار و در جوار قبر حسين (عليه السلام) اقامت دارد.
در بيان سرگذشت على بن الحسين (عليه السلام) خواهيم گفت كه امام سجاد (عليه السلام) به مردى فرمود: «برادرى داشتم شهيد، نزد شما.» حال آنكه آن شخص اهل كوفه بود و در كربلا شهيد شده بود.
پس معناى «عند» يا نزد با اختلاف جايگاه سخن و تعبير، مختلف مىشود. اما آنچه با مورد بحث ما تناسب دارد، اين است كه هر چيزى كه «حائر» بر آن درست آيد، «عِند» نيز شامل آن مىشود.
ج) رواياتى كه با واژه «حريم» و «حرم» وارد شده است. در روايت صحيح على بن مهزيار، از امام صادق (عليه السلام) نقل شده كه فرمود: «از اسرار علم الهى، يكى آن است كه نماز در چهار مكان، تمام خوانده مىشود: حرم خدا، حرم رسول خدا (صلى الله عليه و آله) ، حرم اميرمؤمنان (عليه السلام) و حرم حسين بن على (عليه السلام) . 2
از اين تعبير كه مسجد كوفه را حرم امير مؤمنان دانسته، در حالى كه ميان قبر آن حضرت