173
به سوى كربلاى معلّى
عضدالملك شهر كربلا ر اينگونه وصف كرده است:
سه ساعت از شب گذشته، به عزم خانشور سوار شدم. چهارشنبه نهم صفر يك فرسنگ به خانشور، براى نماز پياده شديم. دو ساعت از طلوع آفتاب گذشته، وارد خانشور شدم. آنجا كاروانسرايى است كه گويند نادرشاه افشار ساخته است. دو ساعت از شب گذشته، به عزم كربلاى معلى سوار شديم. نزديك كربلاى معلى حاج ملايوسف، گماشتۀ جناب شيخ عبدالحسين [تهرانى] و ميرزا علىخان نايب كارپرداز، استقبال نموده، از دروازۀ نجف وارد كربلا شديم. بعد از خاكبوسى آستان آسمانجاه به خانه مرحوم حاج ميرزا آغاسى فرود آمديم.
شهر كربلا به حسب جمعيت و وسعت و نعمت خيلى بر نجف اشرف فزونى دارد. اطراف شهر قريب دو فرسنگ، باغات است كه از هر نوع اشجار مخصوصاّ نخيلات فراوان دارد. درخت مركبات، انار و انجير و انگور هم فزون از اندازه و حساب است. نهر حسينيه از ربع فرسنگ زير دست [شهر] مسيب از [رودخانه] فرات جدا مىشود. كربلاى معلّى چهار دروازه دارد.1) . دروازه بغداد در شمال؛ 2) . دروازه خيمهگاه در جنوب؛ 3) . دروازه نجف اشرف در مشرق؛ 4- دروازه حُرّ در مغرب.
اما زمين حرم مبارك و مسجد مطهر و اِزاره ديوارهاى حرم سنگ مرصّع است و از كثرت استعمال ورقه كرده و اغلب جاها شكسته است، لازم است آنها را عوض كنند؛ اما خود حرم مطهر و صحن مقدس، حاجت