56لقب ممكن است ناظر به زينب، دخت على (ع) باشد كه همسر عبدالله بن جعفر بود.
در ميان نوادگان حسن بن عبيدالله مىتوان به شخصيتهاى ذيل اشاره كرد:
1. قاسم بن حمزه؛ يكى از دانشمندان و فقيهان عصر خود است. او مردى بسيار زيباروى و ثروتمند بود كه در يمن سكونت داشت. قاسم بن حمزه بسيار اهل بخشش به مردم بود.
2. ابو محمد علي بن حمزه؛ از محدثانى است كه روايات بسيارى نقل كرده است 1.
3. فضل بن محمد؛ مردى سخندان و شاعر بود و بازماندگانش در قم و طبرستان پراكنده هستند. فضل اشعار بسيارى در مدح دلاورى جدّ خود حضرت عباس (ع) در كربلا سروده است. همو مصيبت قمر بنىهاشم را به نظم درآورد. اين بيت يادگار اوست:
احق الناس ان يكبى عليه
فتى ابكى الحسين بكربلا 2
يعنى: سزاوارترين كسى كه بايد براى او گريست، جوانى است كه امام حسين (ع) را در كربلا گرياند و آن قمر بنىهاشم است.
3. محمد بن على؛ از نوادگان حمزة بن حسن است. او شاعرى بلندآوازه بود كه در بصره مىزيست و احاديثى را هم از امامان روايت كرده است. محمد شخصيتى محترم و مورد اطمينان بود؛ به گونهاى كه مادر امام زمان (عج) مدتى در خانه او مهمان بود. وى در سال 286 هجرى درگذشت و مقبره ايشان در شهر حله امروز داراى گنبد و بارگاه باشكوهى است 3.
حمزة بن قاسم در چنين خاندانى ديده به جهان گشود و رشد كرد؛ خاندانى كه به ادب، شعر و حديث مشهور بودند و از سرآمدان عصر به شمار مىآمدند.
شخصيت علمى ابىيعلى
ابىيعلى حمزة بن قاسم، در اوايل قرن چهارم هجرى مىزيست؛ از آن رو كه از سعد بن عبدالله (متوفا 301) روايت كرده و تَلعَكبرى (متوفا 385) نيز از او روايت كرده است. 4ابىيعلى از راويان مورد اعتماد و بلندمرتبه حديث و از عالمان بزرگ شيعه به شمار مىآمد و دانشمندان بسيارى، افتخار شاگردى ايشان را داشتند. دو نكته مهم در زندگى علمى ابىيعلى مشهود بود: فراوانى احاديث نقل شده از او و تأليف چندين كتاب. شخصيت او را چنين وصف مىكنند:
احمد بن على نجاشى (متوفا 450 ق) مىنويسد: