105اعجاب‌آفرين مى‌داند و درباره بازارهاى آن مى‌نويسد كه ابتدا از بازار بقال‌ها وارد شديم و سپس گذرمان به بازار عطارها افتاد.
نزديك به چهل سال پس از ورود ابن‌بطوطه، اولين خانه‌ها در قسمت شمالى مرقد مطهر ساخته شد كه در حال حاضر به محله «مشراق» معروف است. اين خانه‌ها به سمت غرب و جنوب كشيده شد و محله‌هاى «عماره» و «حويش» پديد آمد. اينها مطالبى است كه از نقشه نيپور نيز قابل استفاده است. 1نجف از طرف شرق گسترش چندانى نداشت.
«ادموند كاندلر» 2انگليسى، ديگر جهانگردى است كه ارتفاع ديوار نجف را تا 30 قدم تخمين زده و گفته است كه مرقد امام على (ع) در ميان ساختمان‌هاى اطراف، كاملاً احاطه شده؛ به گونه‌اى كه از فاصله نزديك ديده نمى‌شود. او گنبد زرين حرم علوى را فراموش نشدنى توصيف كرده و مى‌گويد: اين اثر تاريخى هيمنه معنوى عجيبى دارد. او مى‌نويسد: محله‌هاى بازارنشين همگى مسقّف بوده و البته نظم مشخصى ندارند.
جهانگردى نيز به نام «روبرت استيفنس» كه در سال 1922 ميلادى به نجف آمده است، آن را شهرى جالب توجه و كوچه‌هاى تودرتو و تنگ آن را دوست داشتنى توصيف مى‌كند. «جان آشِر» پژوهشگر و شرق‌شناس انگليسى نيز كه در 1865 از نجف بازديد كرده، آن را شهرى مربع شكل با ديوارهاى بلند ديده و ايوان طلاى حرم مطهر توجه او را بسيار جلب كرده است. 3