168(مطهر) بود، از قبول آخرين، عذر خواسته، راه به سبب امداد او، به آرام گذشت.
از بغداد تا نجف، هر دو فرسخ راه، كاروان‌سراهاى قلعه‌اى، از گچ و سنگ ساخته‌اند كه موسوم به خان است و اكثر آنها آبادى ندارد. آن روز، ده فرسخى بغداد در خان مزرقچى مقام شد (اقامت گزيدم) . روز دوم، بعد ]از] ظهر، قريب به عصر، وارد شهر كربلا شده، در خانه يكى از بنى‌اعمام سيد حمزه، عموى سيد احمد كربلايى كه در مرشدآباد (هند) با او آشنايى داشتم، فرود آمدم. اميد ملاقات سيداحمد موصوف داشتم، اما او چند ماه قبل فوت شده بود. بنى‌اعمامش لوازم اعانت در زيارت و ضيافت به عمل آوردند. پنج روز در آن شهر سعادت‌بهره خوش گذشت.
اصل گنبد و صحن روضه كربلا چنان‌چه معلوم شد، در اين نزديكى تجديد و تعمير يافته. سقف از خشت ملمّع مطلّا، ديوارهاى اندرون آن مذهّب و منقّش، كار نقاشان مشهور ايران است و طرف بيرون و بيوتات صحن، تمام كاشى‌كارى است. بسيار نازك (ظريف) و رنگين و در غايت استحكام. بسيار بهتر از روضه كاظمين و نجف.
در وسط گنبد، صندوقى است فولادى، بسيار خوش‌ساخت، كه قبر سيدالشهداء و على‌اكبر (ع) در آن است. يك سمت گنبد در صحن چپى، قبر هفتادودو تن شهداست. قبر حبيب بن مظاهر در غلام گردش آن گنبد و ]مرقد] حضرت عباس (ع) به فاصله ربع ميل است. نزديك به قبر حبيب بن مظاهر، سردابه قتلگاه است كه از آن‌جا خاك برمى‌دارند و در وسط صحن، مقام ابراهيم مجاب ابن كاظم (ع) و به فاصله ربع ميل خارج شهر، خيمه‌گاه و مقام حضرت زين‌العابدين (ع) است. به فاصله دو سه فرسخ از شهر، گنبد حرّ شهيد است كه از دور به نظر مى‌آيد. چون اعراب آن نواحى، به نام وهابى راهزنى مى‌كنند و بدون قافله سنگين، كسى بدان طرف نمى‌رود، از زيارت آن مرد خدا محروم ماندم. 1
جنايت و جسارت
يازده ماه قبل از ورود ميرزا ابوطالب به كربلا، فاجعه‌اى غمناك در اين ديار مقدس روى داد كه براى شيعيان جهان بسيار تلخ و نگران‌كننده بود كه با وجود گذشت چندين ماه از اين رويداد اسفناك، زمانى كه ميرزا ابوطالب به كربلا رسيد، هنوز آثار آن ديده مى‌شد. بهتر است ذكر اين ماجراى غمناك را در گزارش وى