37
زيارت عتبات در سيره و سخن امام صادق‌عليه‌السلام
محمدجواد طبسى
طليعه
مسئلۀ زيارت معصومين (عليهم السلام) به ويژه امام حسين(عليه السلام)، يكى از مسلمات فرهنگ شيعه است كه هيچ راهى براى انكار و ردّ آن وجود ندارد؛ زيرا پيامبر (صلى الله و عليه وآله) و معصومان (عليهم السلام) در گفتارهاى فراوان خود، بر اين مسئله پافشارى كرده‌اند.
يكى از امامانى كه بر اين وظيفه تأكيد و سفارش فرموده، امام جعفر صادق(عليه السلام) است كه با شيوه‌هاى گوناگون، همگان را به زيارت معصومين (عليهم السلام)، به ويژه امير مؤمنان و امام حسين (عليهما السلام)، تشويق كرده است.
وى به يكى از ده‌ها موضوع زيارت اشاره كرده، مى‌فرمايد: زيارت ابى عبدالله بر فقير و ثروتمند و زن و مرد، به عنوان فريضه و اداى حق امام حسين(عليه السلام)، لازم و فرض است.
سپس امام(عليه السلام) به فاصلۀ دو زيارت پرداخته، مى‌فرمايد: شخص دارا و متمكن، بايد سالى دو مرتبه و شخص فقير، سه سال يك مرتبه به زيارت برود.
همچنين فرموده كه سزاوار نيست مسلمان بيش از چهارسال، زيارت امام حسين(عليه السلام) را ترك كند و در برخى گفته‌هاى آن حضرت آمده كه اگر سه سال بگذرد و شخص به زيارت حضرت امام حسين(عليه السلام) نرود، عاق رسول خدا(صلى‌الله و عليه وآله) شده و حرمت او را از بين برده است؛ مگر اين كه معذور باشد.
وى به شخصى كه از عراق خدمتش رسيده بود، فرمود: شما مردم چقدر جفا مى‌كنيد؛ زيرا اگر قبر امام حسين(عليه السلام) نزديك ما بود، آن جا را محل هجرت خودمان قرار مى‌داديم.
امام(عليه السلام) هم ديگران را به زيارت اميرمؤمنان و امام حسين (عليهما السلام) تشويق مى‌كرد و هم خود مشتاقانه به زيارت اين دو بزرگوار مى‌رفت.
اميد است كه پيروان اهل‌بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) با مطالعۀ اين نوشته، بيش از پيش نسبت به زيارت اهل بيت (عليهم السلام) علاقمند شوند و توفيق زيارت پيدا كنند.
امام صادق(عليه السلام) و حضور در عراق
پنجمين امامى كه پس از شهادت امير مؤمنان و سومين امامى كه پس از شهادت امام حسين(عليه السلام) مشتاقانه براى زيارت آباء و اجداد خويش راهى عراق شد، حضرت امام جعفر صادق(عليه السلام) است.
امام صادق(عليه السلام) در سفرهاى اختيارى و يا اجبارى كه به عراق داشته، هرگز از زيارت اين دو امام بزرگ، غفلت نكرده، حتى در سفرهاى اجبارى خود به بغداد، در بين راه، اول به سراغ قبر اجداد خود رفته، سپس نزد منصور عباسى روانه