19و الضوابط و الاصول 1 ( \ شيوه دستيابى به دانش مطلوب از طريق شناخت قواعد و ضوابط و اصول) نوشته شيخ عبدالرحمن سعدى سخنى از ابن تيميه ديدم كه گفته است:
وقتى يك سخن كفرآميز داشته باشيم، بدان معنا نيست كه هر كس آن سخن را بر زبان آورد - حتى در صورت جهل، يا امكان تأويل و توجيه سخن وى - حتماً كافر شده است؛ زيرا اثبات كفر يك شخص معين، مثل اثبات وعيد و كيفر اخروى در حق اوست و چنين چيزى شروط و موانعى دارد.
سيد صديق حسن خان در «الروضةالندية» از قول علامه شوكانى در السيلالجرار چنين آورده است:
بدان مسلمانى كه به خدا و قيامت ايمان دارد، هرگز نبايد يك مسلمان را به خروج از دين اسلام و داخل شدن در سلك كفار نسبت دهد؛ مگر با وجود برهانى كه از روز روشنتر باشد؛ زيرا در رواياتِ صحيحى كه از طريق جماعت صحابه روايت شده، آمده است كه هر كس برادرش را كافر، [كفر و گناه] خطاب كند، به يكى از آن دو باز مىگردد. اين حديث در صحيح بخارى نيز آمده است.
در نقل ديگرى در صحيح بخارى و مسلم و برخى كتابهاى ديگر