21
«إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ فِيهِ آيٰاتٌ بَيِّنٰاتٌ مَقٰامُ إِبْرٰاهِيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كٰانَ آمِناً وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً»؛ 1
اولين خانهاى كه براى مردم بنا شد همان خانۀ مكه است كه در آن بركت و هدايت خلايق است. در آن آيات و نشانههاى روشن است و مقام ابراهيم است، و هر كه در آنجا داخل شود در امان باشد و بر مردم حج و زيارت آن خانه واجب است، هر كسى كه توانايى و استطاعت آن را بيابد.
نكاتى در اين آيه وجود دارد كه به بعض آنها اشاره مىكنيم:
خداوند مىفرمايد: اولين جايى كه براى مردم نهاده شد، مكه است. نقل است كه:
موضع البيت بكة؛ 2
جايگاه كعبه، بكه است.
اين معنا با موضوع «دحو الأرض» و اينكه گسترش زمين از اين نقطه آغاز شده منطبق است. شايد هم مراد آيه اين باشد كه نخستين مكانى كه براى عبادت خداوند در نظر گرفته شد اين مكان شريف است. اين تفسير با آنچه كه امينالاسلام طبرسى در تفسير مجمع البيان در شأن نزول آيه از مجاهد نقل كرده سازگار است؛ مجاهد مىگويد: مسلمانان با يهود در مقام فخرفروشى