58آمرزش گناه و توبه را طلب نما. به آن سرزمين معرف و عرفات گفتند زيرا آدم در آنجا به خطاى خود اعتراف كرد. اين سنتى شد در فرزندان آدم كه در اين مكان مانند پدرشان آدم به گناه خود اعتراف كرده و از خداوند توبه را طلب كنند. شامگاهان جبرئيل به آدم دستور داد از عرفات كوچ كند پس بر هفت كوه گذر كرد و به او گفت: در گذر بر هر كوهى چهار تكبير بگو تا به جمع (مشعر الحرام) رسيدند.»

ه. يقظه و اعتراف

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «فَلَمَّا انْتَهَى إِلَى جَمْعٍ ثُلُثَ اللَّيْلِ فَجَمَعَ فِيهَا الْمَغْرِبَ وَ الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ تِلْكَ اللَّيْلَةَ ثُلُثَ اللَّيْلِ فِي ذَلِكَ الْمَوْضِعِ ثُمَّ أَمَرَهُ أَنْ يَنْبَطِحَ فِي بَطْحَاءِ جَمْعٍ فَانْبَطَحَ فِي بَطْحَاءِ جَمْعٍ حَتَّى انْفَجَرَ الصُّبْحُ فَأَمَرَهُ أَنْ يَصْعَدَ عَلَى الْجَبَلِ جَبَلِ جَمْعٍ وَ أَمَرَهُ إِذَا طَلَعَتِ الشَّمْسُ أَنْ يَعْتَرِفَ بِذَنْبِهِ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ يَسْأَلَ اللَّهَ التَّوْبَةَ وَ الْمَغْفِرَةَ سَبْعَ مَرَّاتٍ. فَفَعَلَ ذَلِكَ آدَمُ (ع) كَمَا أَمَرَهُ جَبْرَئِيلُ (ع) وَ إِنَّمَا جَعَلَهُ اعْتِرَافَيْنِ لِيَكُونَ سُنَّةً فِي وُلْدِهِ فَمَنْ لَمْ يُدْرِكْ مِنْهُمْ عَرَفَاتٍ وَ أَدْرَكَ جَمْعاً فَقَدْ وَافَى حَجَّهُ إِلَى مِنًى.»