18
2. وادى السلام
وادى السلام سرزمينى فخيم و مبارك است. در روايات فراوان آمده است كه ارواح مؤمنان، پس از مرگ به اين سرزمين منتقل مى‌شود و عالم برزخ آنان در اين مكان سپرى مى‌شود. چنان كه ارواح فسّاق و فجره نيز به وادى برهوت مى‌رود كه در يمن است. در اين باره قصّه هاى زيادى از ارتباط برخى از اولياى خدا با ارواح نيكان و بدان در عالم برزخ به ما رسيده كه انكار آنها به يكباره آسان نيست يا بهتر بگوييم ممكن نيست. دو پيامبر بزرگ به نام هود و صالح (عليهما السلام) در اينجا مدفون‌اند كه بارها از آنان در قرآن به نيكى ياد شده است. همچنين مقام امام صادق و امام زمان (عليهما السلام) در اين قبرستان است. شيخ طوسى (ره) و ديگران روايتى دارند كه امام صادق (عليه السلام) به اين مكان آمده و نماز گزارده و چون از ايشان پرسيدند اين جا كجاست ؟ فرمود: محل منبر قائم ما در آخر الزمان است. اين مكان به اعتبار نماز امام صادق (عليه السلام)، مقام امام صادق (عليه السلام) و به اعتبار منبر امام زمان (عليه السلام) مقام امام زمان (عليه السلام) خوانده مى‌شود. 1 همچنين قبور بسيارى از علما از گذشته‌هاى دور و نزديك در اين جا قرار دارد. اين سرزمين بارانداز روحى بسيارى از اهل معرفت، نظير ملا مهدى نراقى و سيد على قاضى و شيخ عباس قمى و مردان بزرگى از اين قبيل است كه ساعت ها در اين فضا غنوده و غرق درياى تفكّر بوده‌اند و مراتب عالى سير و سلوك خود را سپرى كرده‌اند.
از بركات اين وادى، گفتنى‌ها بسيار است. ليكن در عين حال خاستگاه افكار منحرف و نيت هاى نادرست دنيا طلبانه و خرافه آميز نيز هست. شيّادانى در اين گورستان هستند، كه نام‌هاى زيادى را بر سنگ كنده و بر ديوار چسبانده‌اند كه فلانى از شيراز، فلانى از تهران و... هنگامى كه علت اين كار را جويا مى‌شوى، مى‌گويند، اگر بخواهى پس از مرگ روحت به اين سرزمين بيايد بايد، ده هزار دينار بدهى تا نامت را بر سنگ حك كنم و اين جا نصب كنم و اگر مايل باشى كه روح و جسمت هر دو بيايد، بايد كه شصت هزار دينار بپردازى! متأسفانه زائران ساده لوحى را مى‌بينى كه همين پول‌ها را به اين اميد واهى مى‌پردازند و نام‌هايشان كه بر سنگ‌ها حك شده و بر ديوار چسبانده شده است، گواهى روشن براين پديده نادرست است. همچنين برخى از زائران موى خود را مى‌تراشند يا ناخن خودرا مى‌گيرند و در اين گورستان دفن مى‌كنند؛ زيرا مى‌خواهند، بخشى از وجودشان حتماً در وادى السلام مدفون شده باشد. كسانى نيز روى زمين نشانه مى‌گذراند يا بر زمين مى‌خوابند و دور خود خطى مى‌كشند. علّتش را كه جويا مى‌شوى مى‌گويند، مى‌خواهيم پس از مرگ وقتى ما را به اين سرزمين آوردند، قبرمان همين ابتداى وداى و برِ خيابان اصلى و در اين زمين دو نبش باشد و ما را در انتهاى واى دفن نكنند كه نه كسى به زيارتمان بيايد و نه برايمان فاتحه‌اى بخوانند! گاهى بدين سان چند نفر را مى‌بينى كه روى زمين خوابيده و دور هم خط مى‌كشند. امان از جهالت كه بشر را به چه كارهايى وامى دارد! امان!
3. مقام منبر امام زمان (ع)
در وادى السّلام، نقطه اى است كه از ديرباز به نام مقام امام زمان (عليه السلام) شناخته مى‌شود. در اين محل كراماتى در طول ساليان متمادى مشاهده شده ومردم به زيارت اين محل مى‌آيند و در آن‌جا نماز مى‌خوانند. در بارۀ اعتبار اين محل چند روايت معتبر هست كه به نقل يكى از آنها بسنده مى‌كنيم.
سيد بن طاووس (متوفاى 693 ه. ق) از ابى الفرج سندى (كه از اصحاب امام صادق(ع) بوده) نقل كرده است كه در