27و كم كم آمادگى لازم را كسب كند و اين كه وقوف در مشعر در شب انجام مى‌شود به اين دليل است كه شب حال و هواى معنوى خاصى دارد و برخى از علما مى‌گويند از آسمان پرستاره در بالاى سر ما و روحى كه در درون ماست در شگفت هستيم و اين آسمان پرستاره مشعر داراى اسرارى است كه اگر كسى داراى شعور باشد آن‌ها را درك مى‌كند پس انسان در مشعر كم كم آماده مى‌شود تا فردا به منى (قربانگاه) برود. همه نفسانيات خود را با عمل قربانى، قربانى كند، تأسى به اولين عبد مخلص (حضرت ابراهيم(ع)) پيدا بكند. و فناى سالك و عارف فانى شدن در خداوند است و منا در حقيقت محل قربانى كردن تمام هواهاى نفسانى است كه همه در قربانى تجميع مى‌شود و مقام فنا مقامى است كه هيچ حجابى بين بنده و خداوند وجود ندارد. و اين سرّ عمل قربانى است.
غلام همت آنم كه زير چرخ كبود
ز هر چه رنگ تعلّق پذيرد آزاد است
اگر حج گزار اين موارد را از پيش مطالعه كند، حج براى او شيرين تر مى‌شود و البته مهم اين است كه انسان بتواند حسّ و حالى را كه در حج براى او ايجاد مى‌شود در خود حفظ كند و همه اين‌ها به درجه معرفت و شعور و حضور و تأمل انسان برمى گردد. انسان بايد در حج با خود خلوت كند و درون نگرى داشته باشد تا به اسرار حج تا حدودى آشنا شود و سعه وجودى اش افزايش يابد و در اين صورت است كه رمز و رازها را بهتر درك مى‌كند و در حقيقت، حج، جايگاهى براى علم حضورى است نه علم حصولى، آن جا جايگاه دل است نه عقل نظرى، آن جا جايگاه حكمت عملى