44مىگويد و اين حشر، حشر اخروى نيست; زيرا حشر اخروى همگانى است و اختصاص دادن آن به برخى از مردم معنايى ندارد، به خصوص اينكه قرآن كريم در سه آيه بعد روز قيامت را ذكر مىكند:
(وَ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِي السَّمٰاوٰاتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلاّٰ مَنْ شٰاءَ اللّٰهُ وَ كُلٌّ أَتَوْهُ دٰاخِرِينَ) 1.
[به خاطر آوريد] روزى را كه در صور دميده مىشود و تمام كسانى كه در آسمانها و زمين هستند در وحشت فرو مىروند، جز كسانى كه خدا خواسته، و همگى با خضوع در پيشگاه او حاضر مىشوند.
گفتنى است كه نشانههاى قيامت در اين آيه وجود دارد، و اگر آيه قبل هم درباره قيامت باشد، تكرار اين آيه بدون وجه خواهد بود.
2. خداوند مىفرمايد:
(كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللّٰهِ وَ كُنْتُمْ أَمْوٰاتاً فَأَحْيٰاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ) 2.
چگونه به خداوند كافر مىشويد؟ در حالى كه شما مردگان بوديد، و او شما را زنده كرد، سپس شما را مىميراند، وبار ديگر شما را زنده مىكند، سپس به سوى او بازگردانده مىشويد.
در اين آيه خداوند دو حيات و دو بازگشت را مطرح مىكند; حيات اول همان زندگى دنيوى است، و حيات دوم (ثُمَّ يُحْيِيكُمْ) ميان حيات اول و بازگشت به سوى خداوند است كه اين حيات فقط بر رجعت منطبق مىباشد.
3. خداوند مىفرمايد: (قٰالُوا رَبَّنٰا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنٰا بِذُنُوبِنٰا فَهَلْ إِلىٰ خُرُوجٍ مِنْ سَبِيلٍ) 3.
آنها مىگويند: پروردگارا، ما را دوبار ميراندى و دوبار زنده كردى، اكنون به گناهان خود معترفيم. آيا راهى براى خارج شدن از [دوزخ] وجود دارد؟
كيفيت استدلال به اين آيه، گذشته است.
اينها برخى از آيات قرآن كريم است كه بر رجعت دلالت مىكند.