٩در اين آيه معمار و سازندۀ كعبه، يكى از بهترين بندگان الهى؛ يعنى ابراهيم خليل - ع - با دستيارى فرزندش اسماعيل معرفى شده است. خداوند از زبان اين معمار عظيم الشأن به مكان كعبه، - كه در بيابانى غير ذى زرع قرار گرفته - اشاره مى‌كند، «رَبَّنٰا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوٰادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ .» ^١ آن حضرت به امر خداوند، خاندان خود را در سرزمينى كه هيچ نشانى از آبادانى در آن نبوده سكونت مى‌دهد. در اين آيه به وجود كعبه قبل از حضرت ابراهيم - ع - نيز به وضوح اشاره شده است «عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ » يعنى آنان را در كنار خانه و حرم تو سكونت دادم و يا اين كه آن حضرت در پاسخ به هاجر كه مى‌گفت: «الى من تدعني؟» ما را به كه مى‌سپارى؟ فرمود: «الى رب هذه البنية » ونيز در آيۀ ديگرى به مكان بيت اشاره شده است كه از قبل وجود داشته و خداوند آن را به ابراهيم - ع - نشان داده است: «وَ إِذْ بَوَّأْنٰا لِإِبْرٰاهِيمَ مَكٰانَ الْبَيْتِ أَنْ لاٰ تُشْرِكْ بِي شَيْئاً» ^٢ پس بايد گفت سابقۀ وجود اين خانه به دورانهاى متمادىِ قبل از ابراهيم - ع - مى‌رسد كه به