54اقامه نماز واجب در مسجد كوفه، معادل يك حجّ مقبول و به جاى آوردن نماز مستحبى در آن، هم‌وزن يك عمره پذيرفته شده مى‌باشد41.
«محمد بن سنان» مى‌گويد: از حضرت امام رضا (ع) شنيدم كه فرمود:
نماز فرادا در مسجد كوفه از هفتاد نماز جماعت در ديگر مساجد فضيلت افزون‌تر دارد42.
تعداد نمازهاى مستحبى زيارت مسجد كوفه به هفتاد ركعت مى‌رسد و طبق مفاد روايات، انسان بايد از باب الفيل وارد مسجد گردد.
مساجد كوفه
بعد از مسجد كبير كوفه، مسجدى به فضيلت مسجد سهله در آن قلمرو نمى‌باشد. اين مكان مبارك و مقدس در سه كيلومترى مسجد اعظم كوفه و در شمال غربى آن واقع است. در سبب نام‌گذارى آن، چندين مورد را برشمرده‌اند: يكى اين كه در سرزمينى هموار و با خاكى نرم واقع گرديده است. ديگر آن‌كه شخصى به نام سهيل بر بناى آن اهتمام ورزيده و رفته رفته نام او به سهل بدل يافته است. مسجد سهله در آغاز به «مسجد بنى ظفر» مشهور بوده و نيز به آن «مسجد برّى» و «مسجد القرى» هم گفته‌اند.
امام صادق (ع) فرموده‌اند:
وقتى وارد كوفه شدى، به مسجد سهله برو كه محل اقامت و خياطى ادريس نبى بوده و او در آن نماز مى‌خواند. اگر كسى در آن به آن‌چه مى‌خواهد دعا كند، خواسته‌هاى وى برآورده مى‌شود و خداوند در روز رستاخيز مقام بزرگى همچون منزلت ادريس به وى عنايت مى‌كند و از ناهموارى‌هاى دنيا و نيرنگ‌هاى دشمنان مصون مى‌ماند44.
مسجد سهله تنها مكانى است كه به اسناد معتبر، آن را به امام مهدى (عج) نسبت داده‌اند و بسيارى از تشرفات عصر غيبت كبرى به حضور ايشان، در اين مسجد اتفاق افتاده است و برخى روايات تصريح نموده‌اند كه مسجد سهله، محل اقامت حضرت قائم خواهد بود.
همچنين زيد بن صوحان با انگيزه‌اى پاك و خالصانه در جنوب مسجد سهله مسجدى ساخت كه از جمله اماكن مبارك و عبادى كوفه به شمار مى‌آيد و به نام خودش معروف است. «زيد» از اصحاب خاص حضرت على (ع) بود كه در جنگ نهاوند يكى از دستانش قطع گرديد و به افتخار جانبازى در جهاد نايل آمد؛ با اين وجود در جنگ جمل و در ركاب حضرت على (ع) به نبرد با ناكثين پرداخت و در اين جنگ شهيد شد.
برادر زيد، يعنى «صعصعة بن صوحان» كه از اصحاب خاص اميرالمومنين است، در كوفه مسجدى ساخت كه شايسته است در آن دو ركعت نماز خواند.
مسجد حنانه، مسجد حمراء معروف به مسجد حضرت يونس، مسجد جعفر و مسجد بنى‌كاهل از ديگر مساجد كوفه است. براى اين مساجد نيز فضايل و مقاماتى ذكر گرديده و عبادات و دعا در آن‌ها سفارش شده است48.
در كوفه مساجد ديگرى وجود دارد كه به اماكن ملعونه معروفند و اگرچه اكنون آثارى از آن‌ها ديده نمى‌شود، ولى بايد از سازندگان اين بناها بيزارى جست. اين مكان‌ها عبارتند از: «مسجد ثقيف» كه «مغيرة بن شعبه ثقفى» آن را ساخت. وى از مخالفان اهل بيت و جاعل حديث است. «مسجد اشعث بن قيس كندى» كه به نشانه خصومت با حضرت على (ع) آن را ساخت. «مسجد جرير بن عبدالله بجلى» و او كسى است كه دشمنى خود را نسبت به حضرت على (ع) بروز داد. «مسجد سماك بن مخزمه هالكى اسدى» كه از حضرت على فاصله گرفت. «مسجد شيث بن ربعى» كه به نشانه مسرور گرديدن از كشته شدن امام حسين (ع) آن را ساخت49. محدث قمى در «منتهى الآمال» درباره اين مساجد مطالبى آورده است.
پى‌نوشت‌ها:
1. محمد تقى مدرسى امامان شيعه و جنبش‌هاى مكتبى، ، ترجمه حميد رضا آژير، ص 39.
2. كريستين سن ايران در زمان ساسانيان، ، ترجمه رشيد ياسمى، ص 115.
3. دانيل دنت، مآليات سرانه و تاثير آن در گرايش به اسلام، ترجمه محمد على موحد، ص 50.
4. هشام جعيط، كوفه پيدايش شهر اسلامى، ترجمه ابوالحسن سروقد مقدم، ص 84 و 85.
5. تاريخ طبرى، ج 5، ص 1847-1840 و تاريخ ابن اثير، ج 4، ص 1448.
6. حسين قره چانلو، جغرافياى تاريخى كشورهاى اسلامى، چ اول، ص 270.
7. بلاذري، فتوح البلدان، ص 274 و معجم البلدان، ياقوت حموي، ج 4، ص 491.
8. سيماى كوفه، از همين قلم، ص 211.
9. كوفه، پيدايش شهر اسلامى، ص 138 و 139.
10. تاريخ طبري، ج 4، ص 1847.
11. كوفه، پيدايش شهر اسلامى، ص 159 و 160.
12. معجم البلدان، ج 4، ص 491.
13. مجموعه مقالات كنگره بين‌المللى امام خمينى و عاشورا، دفتر دوّم، ص 383.