85
علم و دانش
در كثرت علم على عليه السلام ، همين بس كه پيغمبر خدا هنگام رحلت به رازگويى با آن بزرگوار پرداخت و وقتى از على عليه السلام سؤال شد آن راز چه بود، فرمود: «عَلَّمَنِي ألفَ بٰاب مِنَ الْعِلْمِ ينفتح لي مِن كُلِّ بٰاب ألف بٰاب».
دليل‌هاى ديگرى نيز ما را بر علم آن حضرت رهنمون مى‌گردند:
الف: گفتار آن‌حضرت: «سَلُونِي قَبْلَ‌أَنْ‌تَفْقِدُونِي»؛ 1 «از هرچه مى‌خواهيد، بپرسيد.»
تاريخ‌نگاران، آورده‌اندكه غير ازآن امام همام، هركس اين ادعا را نمود، رسوا شد.
ب: مراجعات از دور و نزديك به على عليه السلام و در سخت‌ترين مسائل، به گونه‌اى كه غاصبان حق آن حضرت كه خود را به عنوان خليفۀ رسول‌اللّٰه صلى الله عليه و آله معرفى كرده بودند، در اكثر سؤالات، وامانده ناچار به استفاده از زلال علم آن جانشين واقعى بودند.
ج: قضاوت‌هاى بى‌نظير اميرالمؤمنين عليه السلام ؛ چرا كه بديهى است قضاوت صحيح، بدون علم ممكن نيست.
د: سخنان گهربار و بى‌مانند اميرالمؤمنين عليه السلام چه اخبار از آيندگان و چه كلمات عميق نهج‌البلاغه و ساير گفتارها، گويا قطره‌اى از درياى دانش علوى است. 2زهد
اميرمؤمنان عليه السلام باتشريح ماهيّت فريباى دنيا، خطاب به‌آن مى‌فرمايد «غُرُّي غَيْرِي». 3آن‌حضرت، در حالى كه مى‌توانست بهترين بهره‌ها را از دنيا بگيرد، اما در حدّ پايين‌ترين افراد، زندگى مى‌گذراند. در حالى‌كه باغ‌ها، قنوات و چاه‌هاى بسيارى احداث و سپس همه را در راه خدا وقف كرد.