74 3 . تربيت يافتۀ پيامبر صلى الله عليه و آله

بيشتر مورّخان آورده‌اند: در ايام كودكى على عليه السلام ، قريش دچار خشكسالى شدند و ابوطالب عائله‌مند بود و از عهدۀ تأمين مخارج فرزندان برنمى‌آمد. حضرت محمد صلى الله عليه و آله به عمويش عباس فرمود: برادرت ابوطالب عيالمند است، بيا تا نزد او برويم و مؤونه‌اش را سبك گردانيم، بدين ترتيب كه من يكى از فرزندانش را برگيرم و تو نيز يكى ديگر را.

عباس پذيرفت و به اتفاق نزد ابوطالب رفته، منظور خويش را درميان گذاشتند. ابوطالب پس از آنكه عقيل را نزد خود نگاه داشت، اختيار را به آنان واگذار كرد. اينجا بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله على را برگرفت و عباس، جعفر را و در اين زمان حضرت على عليه السلام شش سال داشتند. ¹ بنابراين، شخصيت اميرمؤمنان عليه السلام تحت تربيت مستقيم پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و آن هم در حساس‌ترين زمان تأثير پذيرى، شكل گرفت.

4 . اولين مسلمان

سبقت در اسلام، طبق آيۀ 100 سورۀ توبه، از امتيازات يك مسلمان است.

همۀ شيعيان و هفتاد تن از علماى اهل سنت بر اين باورند كه نخستين مسلمان اميرمؤمنان عليه السلام بود و مطابق آنچه در فضيلت قبل ذكر نموديم، اين مطلب طبيعى خواهد بود. روزى پيامبر صلى الله عليه و آله در حالى كه دست بر شانۀ على عليه السلام زد، فرمود:

«أَنْتَ يٰا عَلِىُّ أَوَّلُ النَّاسِ إِسْلاٰماً وَ أَوَّلُ النَّاسُ إِيمَاناً وَ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى». ²انس بن مالك مى‌گويد: