53ارتفاعات تركيه سرچشمه مى‌گيرند و در داخل عراق و در 185 كيلومترى ساحل خليج فارس به هم پيوسته و در ناحيه‌اى به نام قرنه، «شط عرب» يا «اروند رود» را تشكيل مى‌دهند. وابستگى عراق به اين دو رودخانه در حدّى است كه سكنۀ آن، در اطراف حوزه‌هاى دجله و فرات استقرار يافته‌اند و رژيم و نظام‌هاى سياسى گوناگون معمولاً در مسير تاريخ، شهرهايى را براى مركز حكومت برگزيده‌اند كه بر كنار ساحل يا ميان اين دو رودخانه قرار داشته است.
به سبب موقعيت جغرافيايى، عراق سه نوع آب و هوا دارد: مناطق شمال شرقى كه كوهستانى هستند و زمستانى طولانى و تابستانى معتدل دارند. ناحيه شرقى و جنوب شرقى با آب و هوايى ملايم. منطقه غربى و جنوب غربى كه گرم و خشك است. 1
تطوّر تاريخى
قديمى‌ترين نامى كه براى عراق كنونى به كار رفته، «سومر» است كه در هزارۀ پنجم تا سوم قبل از ميلاد نام دولت و ملتى در جنوب عراق امروزى بوده است. پس از آن به ترتيب دولت‌هاى آكد در مركز و جنوب، آشور در شمال و بابل در جنوبش تأسيس گرديد كه به همين دليل بخشهايى از آن به نام‌هاى ممالك آكد، آشور و بابل معروف بوده است. به دليل جارى بودن دجله و فرات، از گذشته به عراق «بين‌النهرين» مى‌گفتند كه از هنگام تسخير بابل توسط كورش هخامنشى اين ناحيه قلمرو سرحدى غربى امپراتورهاى ايرانى به شمار مى‌آمد. 2در زمان فرمانروايى مدحت پاشا و سلطۀ عثمانى‌ها «بغداد»، «بصره» و «موصل» هر كدام استان جداگانه‌اى بودند امّا در محافل جهانى واژه بين‌النهرين براى همۀ آن‌ها به كار مى‌رفت. اين اصطلاح از ابتداى اشغال عراق تا تأسيس سرزمينى به همين عنوان رواج