16قرآن عدد قابل توجهى را تشكيل مى‌دهد. اين احكام و مناسك در سوره‌هايى قرار دارند كه به اصطلاح مدنى مى‌باشد، و به ترتيب نزول در سوره‌هاى بقره، انفال، آل‌عمران، حج، فتح، مائده و توبه واقع شده است.
بخش دوم از «آيات الحج» كه تاريخ‌نگار حجّ است و بيانگر تاريخچه حج، تعريف‌گر بِناء و بَنّاء كعبه، معرّف وصفى و اسمى و بيانگر حوادث مربوط به آن است، بيشتر در سوره‌هاى مكّى آمده است، كه برخى از آنها به ترتيب نزول عبارت است از: سوره فيل، تين، بلد، نمل، قصص، انعام، شورى، زخرف، ذاريات، ابراهيم و عنكبوت.
اين بيان گسترده و نگاه همه جانبه به حجّ، بى‌شك حكايت از اهميت فوق العاده حجّ در نگاه قرآن را دارد.
از اين رو به جاست تا در آن مواقف كريمه و به خصوص در موسم حجّ كه قرين همه نوع موفقيت مادى و معنوى است، به قرآن نيز اهتمام ورزيد، و به امورى چون قرائت قرآن، حفظ قرآن، تفسير قرآن، دفاع از قرآن، و بالاخره معرفى همه جانبۀ آن پرداخت، باشد تا گامى هرچند كوتاه در زدودن غبار مهجوريت از ساحت قرآن برداشته شود.
انگيزه نگارش
با توجه به اهتمام شديد قرآن نسبت به حجّ رواست تا براى آگاهى از مقام رفيع حجّ در قرآن، و جايگاه بلند و عظيم حاجيان در اين كتاب آسمانى، آيات بيانگر احكام و تشريع‌گر مناسك حجّ و نشانگر سير الى الله، تفسير و تبيين شود، باشد تا رهنمايان حجّ كه به پيروى از نبىّ مكرم اسلام و امام باقر مسؤوليت خطير تبيين احكام و اسرار حجّ را بر عهده دارند و پرچم هدايت ضيوف الرحمن در بعد معنوى حجّ را بر دوش گرفته‌اند. افزون بر آن‌كه مهمان «فى‌البيت»، بلكه