52درگرفت كه به زيان اياد و به سود مضر پايان يافت و آنان از مكه به عراق رانده شدند. 1يكى از مضرىها، كه به گفتۀ فاكهى توليت كعبه را يافت، اسد بن خزيمه بود؛ فاكهى مىگويد: وقتى مُرد، كعبه در اختيار اسد به خزيمه قرار گرفت و او پردهدار كعبه گرديد.
عبداللّٰه بن ابوسلمه از وليد بن عطاى مكى از ابوصفوان، از عبد الملك بن عبد العزيز از عكرمه از ابنعباس نقل كرده كه گفت: اسد بن خزيمه ابتدا، خازن (پردهدار) كعبه بود و هارون بن محمد بن عبد الملك از موسى بن صالح بن شيخ بن عميره و وى از پدرش نقل كرده كه ابوجعفر منصور از او پرسيده است: اى شيخ قبر جدت كجاست؟ مىگويد: در پاسخش گفتم در خرمان (باغى در مكه) است. گفت: نه [ قبر او] اينجا روى كوه ابوقبيس است. او - اسد بن خزيمه - انسان بزرگى بود.
فاكهى در مطلبى با عنوان «شرححال كسانى از مضر بن نزار كه در گذشته بر مكه ولايت داشتند» اين نكته را آورده است: و من در آن مطلبى نديدم كه معلوم كند جز اسد ابن خزيمه وتعداد اندكى ديگر، كسى بر مكه ولايت داشته باشند. و حتى سخن او گوياى چيزى جز عنوان آمده بر اين مطلب است و ما عين آن را نقل مىكنيم. او پس از عنوان پيشگفته مىگويد: احمد بن حميد انصارى، از محمد بن زكريا، از عباس بن بكار از فضيل ابن محمد نقل كرده كه گفت: محلم بن سويد اولين رييس بود و به نظر مىرسد اوّلين كسى بود كه رياست خاندان مَعَدّ را در اختيار داشت. خاندان معدّ تا پيش از آن، نظريه و ديدگاههاى او را مىپذيرفت و گروهى كوچكننده و پياده همراهىاش مىكردند و او فرماندهى ايشان را برعهده داشت و فرزدق دراينباره چنين مىسرايد:
زيد الفوارس وابن زيد منهم
وأبو قبيصة والرئيس الأوّل
منظور از «ابن زيد» در اينجا حصين بن زيد بن صباح ضبّى است، چون مىگويد:
أوصى أبونا ضبّة الملقى
و افزوده است كه: «ضبّه» ساكن مكه بوده كه پس از سليمان بن داود عليهما السلام بر حجاز و يمن ولايت يافت و شاعر دراينباره مىگويد:
ضبّة ربّ الحجاز
توليت كعبه در اختيار خاندان ضبّه از مضرىها بود و وقتى او مُرد، اين مقام در اختيار سعد بن ضبّه و پس از مرگ وى بر دوش اسد بن خزيمه افتاد و او پردهدار كعبه گرديد، با مرگ او، ولايتِ كعبه به تميم رسيد. پس از مرگ او فرزندش عمرو بن تميم و پس از او اسيد بن عمرو عهدهدار اين مقام شدند و پس از مرگ اين يك، خاندان مضر، بزرگِ خود را از دست داد، براى اين مقام ابوخفاد اسدى مطرح شد. او عمر طولانى داشت و از كهنسالان بود. ابولبيد جعفرى دربارهاش مىگويد:
أبوالخفاد إقبال الكبر
كسى كه به كارهاى خيريۀ ابوخفاد مىپرداخت حارث بن عمرو بن تميم بود. او كسى بود كه اگر بر مردمى وارد مىشد بهقدرى در آنجا مىماند تا از غذاهاى ايشان بخورد و در اين مورد زيادهروى مىكرد، چندان كه شكمش بزرگ شده و جلو آمده بود و او را حارث الحنط و ابوالحنطات ناميدند. وقتى ابوخفاد مرد، امر كعبه به خاندان جمان بن سعد واگذار شد. پس از آن به اضبط بن قريع و بعد از وى به خاندان حنظلة بن دارم بن حنظله سپرده شد. و نيز قبةالحمراء در زمان ايشان بنا گرديد و به «قبة مضر الحمراء» شهرت يافت و از اين روست كه مضر را حمرا مىنامند و آنگاه كه او مرد، اين مقام به پسرش حاجب بن زراره منتقل گرديد. حاجب و نباش دو پسر زراره و از اشراف خاندان تميم و از بزرگان مكه بودند. عبداللّٰه بن عمران محزومى از سفيان بن عُيَيْنه از ثور بن يزيد نقل كرده كه گفت: