19
ابنعباس نيز سخنى از اين كه همسر اول اسماعيل از جرهمىها بوده، به ميان نياورده، ولى ازرقى در اينباره سخن گفته است. او پس از بيان واردشدن جرهمىها بر اسماعيل و مادرش (هاجر) مىگويد: وقتى اسماعيل بالغ شد، جرهمىها كنيزكى از خود را به ازدواجش درآوردند و نيز مىگويد: در كتاب «المبتدا» به نقل از عبّاد بن سلمه، از محمد بن اسحاق آمده است كه نام همسر اسماعيل، عماره دختر سعيد ابن اسامه است 1 در خبر ابنعباس به سنّ اسماعيل، در زمانى كه همراه پدرش ابراهيم خليل، بيت اللّٰه الحرام را ساخت، اشاره نشده است، اما فاكهى در اينباره سخن گفته و در روايتى، به سند خود از طريق واقدى، به نقل از ابوجهم بن حذيفه آورده است: وقتى اسماعيل به سنّ سى سالگى رسيد، حضرت ابراهيم خليل عليه السلام صد سال داشت. خداوند عزّ وجلّ بر ابراهيم وحى فرستاد كه برايش خانهاى بنا كند. وآنگاه جريان بناى كعبه را شرح مىدهد.
اين مطلب را مسعودى نيز آورده است، ولى ازرقى مطلبى مغاير با اين خبر، به نقل از ابناسحاق روايت كرده، مىگويد: وقتى ابراهيم براى بناى كعبه، عازم مكه شد، اسماعيل بيست سال داشت! 2 چنين مطلبى بعيد مىنمايد؛ زيرا اسماعيل پس از بالغ شدن ازدواج كرد و پس از ازدواجش، ابراهيم به ديدارش آمد و مدتى طول كشيد كه سفر دوم او پيش آمد كه اين بار هم او را نيافت و پس از گذشت مدتى طولانى براى سومين بار به ديدار آنها رفت و قصد بناى كعبه كرد و بدينترتيب از زمان بلوغ اسماعيل مدّتها گذشته بود. بنابراين سن او هنگام بناى كعبه بايد بيش از بيست سال باشد. 3