32از دستۀ نخست، احاديث نبوى و روايات و آثارى از صحابه و پيشينيان و اخبار زمان جاهليّت دربارۀ مكّه و مردمان و شاهان و فرمانروايان و... آن است و از دستۀ دوم، مسائل فقهى و احاديث و نيز آموخته‌هاى خويش دربارۀ مكه و پيرامون آن از جمله مكتب‌خانه‌ها و نوانخانه‌ها و... و آگاهى‌هايى كه از كارگزاران مكّه در دورۀ اسلامى، آنچه دربارۀ مكّه و مردمان و كارگزاران آن و نيز دربارۀ حاجيان از زبان مسلمانان شنيده شده است كه البته بسيارى از اينگونه اخبار را ازرقى در كتاب خود (به طور پراكنده) آورده است. همچنين بيان برخى كارهاى ماندگار و نيك و پاره‌اى مسائل فقهى است كه دريغمان آمد ناگفته بگذاريم؛ چرا كه در هيچ كتابى از آنها سخن به ميان نيامده 1و خردمندان را بدانها، اشتياق فراوانى است.
يادداشت‌هاى خود را دربارۀ طول و عرض و ابعاد مكّه و مسجدالحرام و جاهاى مختلف آن و نيز اماكن متبرّكۀ مكّه و حدود مسجدالحرام در جهات شناخته شده‌اى كه داراى نشان‌هاى راهنما هست، آورده‌ام؛ زيرا ذرع مورد نظر ما (كه بدان اندازه گرفته‌ايم) ذرع آهنينى است كه در پارچه فروشى‌هاى ديار مصر و حجاز متداول است، ولى ذرع مورد نظرِ ازرقى، ذرع دستى بوده است و بدين ترتيب از اندازۀ آن اماكن با هر دو واحد مى‌توان آگاهى يافت. برخى از آنچه تحرير كرده‌ام در كتاب ازرقى (اخبار مكّه) يافت نمى‌شود وتنها در اين كتاب مى‌توان ديد.
از اين‌رو است كه اين تأليف - بحمداللّٰه - همه‌گونه آگاهى‌ها و اخبار را دربردارد و به