22دانستنى‌هاى سودمند و حوادث تاريخى را - كه «ازرقى» و «فاكهى» (در گذشتۀ 280 ق .) در كتاب‌هاى خود نياورده‌اند - گرد آورده است.
فاسى خود مى‌گويد: پايه‌هاى اصلى كتابش را بر مبناى گفته‌هاى آن دو استوار كرده است. در كتاب «محمّدبن اسحاق‌بن عباس مكّى فاكهى» مطالب مفيد بسيارى است كه در كتاب ازرقى يافت نمى‌شود. «ازرقى» و «فاكهى» هر دو در سدۀ سوّم هجرى - البته «فاكهى» اندكى ديرتر از ازرقى - زيسته‌اند و پس از ايشان دربارۀ تاريخ مكّه و كارگزاران آن و فضيلت‌هايى كه دارد، جز شمارى اندك، كتابى به رشتۀ تحرير درنيامد تا اينكه «فاسى» اين كتاب را - كه منبع بسيار ارزشمندى در تاريخ مكّه به ويژه در فاصلۀ زمانى قرن چهارم تا نهم هجرى به شمار مى‌آيد - نوشت.
«فاسى» به كتاب خود، نظمى مناسب بخشيد و در آن از مكّه و حرم، روايات مربوط به آن، توصيف كعبه و عمارت آن، مصلّاى پيامبر صلى الله عليه و آله در كعبه، ثواب درآمدن به خانۀ كعبه و فضايل و آيات مربوط به آن، اخبار «حجرالأسود» و «ملتزم» 1 و جايگاه‌هاى مقدس مكّه و مقام ابراهيم و حجر اسماعيل سخن گفته و از توسعۀ مسجدالحرام و بناى آن و توصيف ستون‌ها و سقف‌ها و ايوان‌ها و آويزها و درها و منبرهاى آن و از اخبار زمزم و جاهايى كه با مناسك حج پيوند دارند و مكتب‌ها و نوانخانه‌ها و سقاخانه‌ها و چشمه‌ها و... كه در مكّه بنا گرديده، صحبت كرده است.
همچنين از اخبار مكّه در زمان جاهليّت و در عهد حضرت ابراهيم و اسماعيل عليهما السلام سخن به ميان آورده و فرزندان اسماعيل را برشمرده و از ولايت خاندان «معدبن عدنان» بر مكّه و ولايت «جُرهم» و «خُزاعه» و «قريش» دادِ سخن داده و بدين ترتيب چيزى از اخبار مكّه در زمان جاهليّت فروگذار نكرده است، همچنين به مناسبت، به اخبار «بنى‌قُصَىّ» و كارهاى ماندگار آنان در زمان جاهليّت و به سخاوتمندان و فرمانروايان قريش در جاهليّت نيز پرداخته و پس از آن به فتح مكّه و كارگزاران آن در دورۀ اسلامى و اخبار مكّه پس از پيامبر صلى الله عليه و آله اشاره كرده است. سرانجام در باب چهلم از بت‌هاى پيرامون