10است و دست‌هايى بى‌ريا و خالصانه دست به كار آفرينش جلوه‌هايى از اين دلدادگى و وفادارى شده است.
... و بدين‌سان بر مزار آن بزرگ‌مردان بناهايى استوار شده كه هم نماد پاكبازى به خاك سپردگانش شده و هم اخلاص و دلدادگى سازندگان و پردازندگان آنها را حكايت كرده است.
پس سوى ديگرِ اهمّيت و عظمت مرقد و مزار شهيدان كربلا، جلوه‌هاى چشم‌نواز هنر و معمارى اسلامى است كه بيش از هر چيز انگيزۀ هنرمندان و آفريدگاران اين جلوه‌ها را باز مى‌تاباند هر چند اثر و هنر و دستافريدۀ آنان نيز خود سزامند توجه و ژرفكاوى است.
تاريخ هنرهاى اسلامى، به ويژه آنچه به هنرهاى تجسّمى و معمارى اسلامى مربوط مى‌شود، بيش و پيش از هر جاى ديگر در مسجدها و مزارها رخ مى‌نمايد، آنسان كه در مكّه و مدينه و با جلوه‌هايى متمايز در كربلا، نجف، مشهد، كاظمين و سامرا به چشم مى‌خورد.
پيوستگى مسجد و مزار با هنرهاى اسلامى، آن اندازه فراوان است كه مطالعۀ هنر و رسيدن به بهره‌هايى هر چند اندك، از دانش در اين زمينه، بدون مطالعۀ تاريخ مسجدها و مزارها امكان‌پذير نيست.
افزون بر اين، جلوه‌هاى عمومىِ هنر و معمارى اسلامى كه در هر مسجد و مزار كم و بيش نشانى از آن سراغ داشته شود، در مرقد و مزار امامان و امامزادگان نمادها و نمونه‌هايى اختصاصى هم هست كه از هنر اسلامىِ ايرانى خبر مى‌دهد. از اين روى مطالعه در هنر ايرانى هم جداى از مطالعۀ زيارتگاه‌ها امكان‌پذير نمى‌نمايد.
كربلا گهوارۀ دو زيارتگاه پر اهمّيت است كه مطالعۀ تاريخ آن مى‌تواند همۀ هدف‌هاى پيشگفته را برآورد: مرقد پيشواى شهيدان حسين بن على عليهما السلام و مرقد الگوى وفاداران، عبّاس بن على عليهما السلام كه درود خدا بر اين دو پسر و آن پدر باد!
كتابى كه اكنون فرا روى داريد نگاهى است به تاريخ اين دو مرقد شكوهمند؛ «تاريخ مرقد الحسين والعبّاس» كه نگارنده با تكيه بر منابعى كه در اختيار داشته