95كه ذكرش تسبيح و ستايش حضرت اوست، امّا شما تسبيح گفتن آنها را فهم نمى‌كنيد. خداوند بردبار و بخشاينده است.» ¹تلبيه: ذكر لبّيك كه با بيان آن، دخول در احرام تكميل مى‌شود، مشتمل بر چند كلمه است كه در حقيقت جملگى اشاره به توحيد هستند، كه «توحيد» بنياد اسلام است. ² از ميان همۀ صفات الهى كه به توحيد اشاره مى‌كنند، چند تا انتخاب شده‌اند، تا در اين ذكر بيان شوند. البتّه در ابتدا، بايد اعلام فرمانبردارى از خداوند اعلام شود: «لَبَّيْك». و پس از آن: «حمد»، كه اگر اين را فهميدى و به آن باور داشتى، از بند عبوديت ديگران رسته‌اى كه بعد از «حمد،» (به عنوان اوّلين آيۀ قرآن كريم) إِيّٰاكَ نَعْبُدُ وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ ³ خواهد آمد. ديگر اين كه بدانى «نعمت»، تنها از اوست و همچنين «مُلك» نيز به او تعلّق دارد. و باور به اينها، چنان آزادگى و رهايى از بند شيطان و چنان عزّتى به انسان مى‌دهد كه هيچ چيز ديگر چنين قابليّتى ندارد. براى تكميل اين سه بايد متذكّر شوى كه او بى‌شريك است، نه براى حمد او، نه در نعمت‌رسانىِ او، و نه در مالكيّت او، شريك و همتايى وجود ندارد. اگر انسان بداند و آگاه باشد و از آن بالاتر، معرفت داشته باشد كه در ذكر تلبيه چه مى‌گويد، تلبيه يكى از عجيب‌ترين، زيباترين و متعالى‌ترين پيمانهايى است كه انسان با