339آنچه از مرحوم شهيد اول نقل شده است، «13» آداب است كه خلاصهاش گذشت. آنچه مرحوم شيخ عباس قمى در مفاتيحالجنان آورده، تا «28» آداب مىرسد. 1 اين دو بزرگوار، آنچه را گفتهاند، فهرستوار، فشرده و گذراست. گزيدهاى از آن آداب را با شرح و تبيين بيشترى در اينجا مىآوريم:
1. غسل زيارت
براى حضور در حرمها، زائر بايد پاك باشد، هم پاكى ظاهرى، هم درونى. «غسل زيارت» از آنجا كه به عنوان يك عمل عبادى انجام مىگيرد، علاوه بر تميزى جسم و لباس، طهارت روح و روان را هم در پى دارد. هم قبل از آغاز سفر زيارتى و هنگام بيرون رفتن از خانه و شهر و پيش از شروع مسافرت مستحب است، هم قبل از تشرّف به حرمهاى مطهّر معصومين:.
غسل، يك طهارت جسمى است، ولى صفاى روحى و معنوى هم دارد، چون همراه با نيت، ذكر خدا و دعاست و تنها دوش گرفتن و شستن بدن نيست، مثل وضو كه صِرف شستن صورت و دستها نيست. نورانيت و آثار معنوى و روحى آن در سايۀ توجه و قصد قربت و عبادت فراهم مىشود. وضو به عنوان مقدمۀ نماز، غسل به عنوان مقدمۀ زيارت.
در زيارت هفتم امامحسين(ع) كه از حضرتصادق(ع) به صفوان جمّال آموخته شده، حضرت مىفرمايد: وقتى خواستى به زيارت بروى، از آب فرات غسل كن و هنگام غسل بگو:
«بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ، اللّ-هُمَّ اجْعَلْهُ نُوراً وَطَهُوراً وَحِرْزاً وَشِفاءً مِنْكُلِّداء وَسُقْم وَآفَة وَعاهَة، اللّ-هُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبى وَاشْرَحْ بِهِ صَدْرى وَسَهِّلْ لى بِهِ امْرى».
با اين دعا و امثال آن، هم كار با نام و ياد خدا آغاز مىشود، هم طلب نورانيت و پاكى و شفا و ايمنى است، و هم دعا براى طهارت قلب و شرح صدر و آسانى كار.