153
«اِبدؤا بمكّة وَاخْتِموا بنا». 1
شروع زيارتتان به مكه و ختم آن با زيارت ما باشد.
كه گفتيم، اين نوعى تكميل اين عبادت بزرگ و به امضا و ثبت رساندن انجام مناسك است و بيعتِ‌مجدد با امامان و تحكيم رابطه با ولايتشان و تقويت مبانى دينى و مكتبى با رهبرى صحيح.
در زمان حياتشان، شرفيابى به حضورشان، و در دورۀ پس از شهادتشان يا عصر غيبت امام، تجديد عهد با مزار الهام بخششان، اين فريضه، به كمال خود مى‌رسد و روح مى‌يابد.
مرحوم شيخ‌صدوق مى‌گويد:
پس از حج، وقتى به مدينه آمدى و پس از زيارت پيامبر اسلام، به زيارت قبر ائمۀ مدفون در بقيع رفته و آنها را پيش روى خود قرار بده، رو به آنان بايست و بگو:
«سلام بر شما اى پيشوايان هدايت و اهل تقوا و حجت‌هاى خدا بر زمينيان.
سلام بر شما، اى بپا دارندگان قسط، در ميان مردم،
اى برگزيدگان... اى اهل نجوا! شهادت مى‌دهم كه شما ابلاغ پيام كرديد، نصيحت نموديد، و در راه خدا مقاومت كرديد. ديگران تكذيبتان كردند و به شما بدى كردند، ولى شما بخشيديد.
شما پيشوايان رشد و هدايتيد، پيروى شما لازم، و سخنتان راست است.
شما دعوت كرديد، ولى جوابتان ندادند. امر كرديد، ولى اطاعت نكردند.
شما، پايه‌هاى دين و اركان زمين هستيد و همواره و نسل به نسل در معرض عنايتِ خداوندى هستيد.
جاهليت، شما را نيالود و هواهاى نفس، شما را نفريفت.
پاك بوديد و نهادتان پاك بود.
خداوند، با وجود شما بر ما منت نهاد و درودها و سلام‌هاى ما را بر شما، مايۀ