57توجه به قرائنى نزديك بهواقع مىنمايد، اين است كه مراد از فاطمه در اين روايت، فاطمه بنتالحسين عليه السلام مادر عبداللّٰه بن حسن باشد، نه فاطمه زهرا عليها السلام . حضرت صادق عليه السلام خطاب به عبداللّٰه بن حسن فرمودند: «قرأت فى كتاب امّك...» و نفرمود «كتاب امك فاطمة الزهرا» يا «كتاب جدتك الزهرا...» ... چرا كه:
1. ممكن است آن بانوى جليله، كتابى از پدر و يا برادر روايت مىكرده است كه در آن مسائلى از حلال و حرام بوده است و امام عليه السلام بدان اشاره كرده است.
2. ديگر آنكه براساس رواياتى امام حسين عليه السلام پيش از شهادت كتاب «جامعه» را نزد فاطمه، دخترش كه مادر عبداللّٰه بن حسن است، به امانت نهاده بود. امام عليه السلام بهواقع بدان اشاره مىكند، و با اين اشارت از يكسوى جايگاه والاى آن بانوى بزرگوار را مىنماياند و از سوى ديگر شايد به جهات سياسى و فضاى حاكم، نمىخواهد بنياد و جايگاه «جامعه» را بنماياند.
اين احتمال به ويژه با تكيه و تأكيد بر وجه دوم بعيد نمىنمايد. كلينى رحمه الله دو روايت نقل مىكند كه امام حسين عليه السلام در آستانۀ شهادت، نگاشتهاى را به فاطمه عليها السلام سپرد و وى