57معناى ولايت و ارتباط تنگاتنگى كه بين معانى آنها وجود دارد، ارائه گرديد؛ مى‌توان نتيجه گرفت كه «پذيرش سرپرستى و سلطۀ آنان» به طريق اولى ممنوع است.

3- تولّى كفار سبب مى‌شود كه مسلمانان نيز در زمرۀ آنان درآيند و اين نكته در ذيل آيۀ اخير كه با تأكيدهاى متعددى همراه است و مطلب به صورت جملۀ اسميه ذكر شده (وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ) و حاوى ضمير فصل «يَتَوَلَّهُمْ » مى‌باشد، روشنتر و هشداردهنده است. ¹4- اهميت اين نهى به قدرى است كه حتى رابطۀ نسبى هم نمى‌تواند مجوّزى براى ايجاد رابطۀ دوستى با كسانى باشد كه كفر را بر ايمان ترجيح مى‌دهند.

اين قسمت را با سخنى از علامه طباطبايى در خصوص «علت برخورد شديد قرآن» در ميان همۀ معاصى، با «تولّى كفار و رباخوارى» به پايان مى‌بريم:

«آن گناهان در تأثير سوء خود، از فرد يا افراد تجاوز نكرده و جز به بعضى از ابعاد نفوس انسانى سرايت نمى‌كند، درحالى‌كه ربا و تولّى دشمنان دين، از جهت آثار سوء به حدّى است كه بنيان دين را منهدم و اثر