29فيناتى دربارۀ مناسك حج مى‌گويد:

هنگامى كه حاجيان به عرفات مى‌روند، ضرورى است كه گوسفندى را قربانى كنند، و در اين كار همۀ حجاج اعم از ثروتمند و فقير شريكند و گاهى نيز متمكنين، فقرا را كمك مى‌كنند و با كشته شدن اين تعداد از گوسفند، گوشت فراوانى فراهم مى‌آيد كه فقرا از گوشه و كنار براى جمع‌آورى و تهيۀ سهم خود گرد مى‌آيند. در پايان مراسم حج، هر يك از حجاج نام خود را نزد كاتب معينى مى‌نوشته است، عادتى كه بنا به نقل بورتون، امروزه بدان اهميتى داده نمى‌شود، علاوه بر اين پيشتر شريف مكه به افرادى كه متمكن از پرداخت پول بودند برگه‌اى مى‌داده است كه در آن شهادت به اداى مناسك حج شده بوده است، اين عادت نيز - به نقل بورتون - امروزه منسوخ شده است.

جان لويس بورخارت

بورخارت جهانگرد سويسى يكى از مشهورترين جهانگردان قرن نوزدهم شمرده مى‌شود، وى سرزمين نوبه و اطراف آن، از كشورهاى آفريقايى: مصر، سوريه، حجاز و سرزمينهاى مجاور آن را سياحت نمود و سفرنامۀ جالبى از اين سفرهاى خود به يادگار گذاشت، كه يكى از سفرنامه‌هاى او بنام «سفرهاى او به سرزمينهاى جزيرةالعرب» است كه در آن به توصيف مكه و مدينه و اطراف آنها پرداخته است. او در جلد اول سفرنامۀ خود به توصيف مشاهداتش از جده، طائف، مكه، و محلات مكه، بيت‌اللّٰه الحرام، كعبه و ديگر مكانهاى مقدس، مردمان مكه، حكومت مكه و آب و هواى مكه پرداخته. و در جلد دوم از مناسك حج، مدينه، مكانهاى زيارتى در مدينه، حكومت مدينه، آب و هواى مدينه، شهر ينبع و سفر خود